انتقاد تند خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران از "اخراجی ها 3" ساخته مسعود ده نمکی
به جای انفجار تنها يك ترقه در شد و اين يعني شكست مطلق!
سینمای ما- خبر گزاری ایرنا در یادداشتی از فیلم اخراجیها 3به شدت انتقاد کرد. ایرنا نوشت : رابرت بنتون نويسنده فيلم كريمر عليه كريمر مي گويد: نوشتن مرا زماني بيشتر از هميشه مجذوب خود مي كند و به وجدم مي آورد كه يك شخصيت اختيار امور را به دست مي گيرد و حتي من را كه خالق اش هستم به هرسويي كه دلش بخواهد مي كشاند.
اگر دقت داشته باشيم مي بينيم كه تمام آثار موفق سينمايي،فيلم هايي هستند كه شخصيت ها بنا به اقتضاي داستان و بستر قصه حركت مي كنند نه به ميل نويسنده و اينكه عاملي شوند تا نويسنده از نقطه الف به نقطه ب برسد. با طرح اين موضوع مي توان به فيلم اخراجي هاي 3 ساخته مسعود ده نمكي نگريست، و اين پرسش را مطرح كرد كه او توانسته اين موضوع را تشخيص دهد؟ آيا شخصيت ها در جهت شناسنامه خود هستند يا در مسير تفكرات كارگردان؟ كدام شخصيت براي تماشاگر ما به ازاي بيروني دارد؟ كدام يك از كاركتر ها حركت منطقي دارند؟ پاسخ اين پرسش ها در قسمت اخير قصه اخراجي ها نااميد كننده است. ضعف فيلمنامه و نبود انسجام در شخصيت پردازي به همراه فقدان تجربه لازم نزد كارگردان قصه جديد اخراجي ها را با مشكلاتي مضاعف روبه رو كرده است.
اينكه فيلم اخراجي ها و شخص ده نمكي در كسوت كارگردان يك اتفاق در سينماي ايران به حساب مي رود غير قابل انكار است. اينكه اخراجي ها و خصوصا قسمت دوم قصه منظور موجب رونق سالن هاي سينما شدند را نمي توان ناديده گرفت و ركورد فروش فيلم در تاريخ سينما متعلق به اخراجي هاي 2 است، يك واقعيت محسوب مي شود.اما آيا اين موارد مي توانند دلايلي قابل قبول براي يك منتقد و كسي كه سينما را جدي تر نگاه مي كند باشد تا چشم به روي ايرادات پرشمار فيلم ببندد و آنها را ناديده بگيرد؟ شايد اخراجي ها ي1 فيلم نسبتا قابل قبولي براي يك فيلمساز تازه كار محسوب شود،اما...
اخراجي ها ي1 خوب بود، اخراجي هاي 2 بد بود و اخراجي هاي 3...
سومين قسمت اخراجي ها از لحاظ تكنيك گارگرداني ضعيف است به نحوي كه سخن گفتن و قلم فرسايي به زعم نگارنده در مورد آن دشوار و عبث به نظر مي رسد. به نظر مي رسد كه زماني مي توان به ساختار فيلم و عناصر ديگر آن پرداخت كه در ابتدا تكليف با فيلمنامه روشن شود، چه درست گفته است آلفردهيچكاك كه عناصر مهم و اصلي يك فيلم عبارتند از: فيلمنامه، فيلمنامه و فيلمنامه. اشكال اينجاست كه ما در اخراجي هاي 3 در همان گام اول يعني فيلمنامه با فاجعه اي رو به رو هستيم كه نه تنها تكليف اش با ما كه با خود فيلمساز هم روشن نيست.
بسياري از كارشناسان سينما معتقدند كه داستان از جايي شروع مي شود كه با شخصيت ها و نيازها و انگيزه هايشان آغاز مي كنيم و بعد آنها را كنار هم قرار مي دهيم. حال اين پرسش ها مطرح است كه در اخراجي هاي 3 داستان از كجا شروع مي شود؟ كداميك از شخصيت ها تعريف درستي دارند؟ چگونه در كنار هم قرار مي گيرند؟ واقعا كدام بخش از داستان فيلم قابل هضم است؟ كدام برنامه زنده تلويزيوني به شكل ترسيم شده در اثر بي در و پيكر روي آنتن مي رود؟. كدام نامزد انتخاباتي در كشور براي تبليغات ترانه سوسن خانوم را مي خواند؟ كدام نامزد ترانه ... را شعار تبليغاتي خود قرار مي دهد؟ چرا بايد در اين فيلم، چهره مردم و يا نامزدهاي انتخاباتي اين گونه ترسيم شود؟. هر چند خنداندن به هر قيمت بابي است كه سينما ، شبكه نمايش خانگي و تلويزيون رارنجور كرده است .
به نظر مي رسد كه ده نمكي زبان سينما را براي بيان انتخاب كرده اما بايد پذيرفت در انتقال مفاهيم و سخن دچار لكنت و يك نوع بيگانگي با زبان سينما دچار شده است.
كشاندن مخاطب به سينما به هر قيمت ، زبان سينماي فاخر ما نيست، آنچه تماشاگر را با قصه و شخصيت هاي يك اثر درگير مي كند، محتوا و نوع بيان مسايل است.اگر داستان اخراجي ها در قسمت دوم خود در گيشه موفق نشان داد،دليل نمي شود كه در نسخه اخير به نازل نگري و يا بيگانگي با مخاطب گرفتار شود.
استفاده از چند كليپ و آواز و بهره گيري از چند شوخي سياسي در اين فيلم صرفا نشانگر اين است كه كارگردان دستش از بقيه فيلمسازان بازتر بوده است.
ده نمكي تصور مي كرد كه با ساخت نسخه جديد اخراجي ها، انفجاري صورت خواهد گرفت اما به نظر نگارنده تنها يك ترقه در شد و اين يعني شكست مطلق!. فيلم اخراجي ها 3، آخرين قسمت از داستان اخراجي هاست كه در نسخه اخير خود روايت امروزي آدم هاي ديروز را با چاشني خنده دستمايه قرار داده است.
اين فيلم در جدول اكران نوروزي سينماها جاي گرفته و از حضور جمعي از بازيگران مطرح سينما بهره گرفته است.
داستان جديد اخراجي ها برخلاف قسمت قبلي آن كه در نخستين روزهاي نمايش موج غير منتظره اي را در فروش فيلم ايجاد كرد هنوز نتوانسته انتظار سازندگانش را برآورده سازد.
محمدرضا لطفي عضو انجمن منتقدان و نويسندگان سينمايي