اختصاصی سایت "سینمای ما"؛ گفتگوی صریح با سیدضیا هاشمی درباره اتفاقات اخیر سینما
پول زیاد بعضی افراد خانه سینما را گردن کش کرد/ بخشی از دولت سینماگرها را به جان هم انداخته و سو استفاده می کند

سینمای ما- شیدا عارف: نزدیک به هفت ماه از تشکیل صنف واحد تهیه کنندگان می گذرد. صنفی که به نیت رفع اختلافات تهیه کنندگان تشکیل شده، اما به نظر می رسد در این میان ناخواسته چند دستگی های دیگری پدید آمد. یکی از اهداف اولیه این صنف در اختیار گرفتن صدور پروانه ساخت فیلم های سینمایی ، زیر نظر تهیه کنندگان عضو این صنف بوده است. اتفاقی که یکی از دغدغه های همیشگی سینماگران بوده، اما به محض این که این موضوع (صادر کردن مجوز پروانه ساخت توسط صنف واحد) رسمی شد اعتراض بسیاری از سینماگران به این اقدام فراگیر شد و این تصمیم سر و صداهای بسیاری به راه انداخت. مخالفان دستور صادر کردن مجوز پروانه ساخت از سوی صنف واحد، این اتفاق را در شرایط کنونی باعث به وجود آمدن چند دستگی بیشتر و عقده گشایی های مختلف می دانند؛ حدس و گمانی که ضیا هاشمی در مصاحبه با سایت سینمای ما آن را کاملا رد کرد و وظیفه این صنف را کمک به سینما و سینماگران دانست.

ادبیات تند رئیس صنف (ضیا هاشمی) در برابر خانه سینما و استعفای علی معلم به عنوان یکی از اعضای هیات موسس حرف و حدیث های بسیاری را در این مدت به راه انداخته است. با توجه به این اتفاقات با سید ضیا هاشمی رئیس فعلی صنف به گفت و گو نشستیم؛ رییسی که معتقد است رفتار "بخشی از دولت" و "ادبیات گستاخانه خانه سینما" به اختلافات اخیر دامن زده و ماجرا را آشفته کرده است. سایت سینمای ما به زودی در گفت و گوهایی با چهره های موثر خانه سینما و طرح نظرات موافق و مخالف در این بحث، ابعاد مختلف این موضوعات را برای روشن شدن فضا و کمک به شفاف سازی هر چه بیشتر مسائل سینمای ایران پیگیری خواهد کرد.
در ضمن سایت "سینمای ما" آمادگی خود را برای درج پاسخ احتمالی مدیران خانه سینما و تهیه کنندگان شورای عالی سینما و اهالی سینما به این مباحث اعلام می کند.

..........................................
-آقای هاشمی، پیش از این اعلام شده بود که قرار است به زودی پروانه ساخت فیلم ها زیر نظر صنف واحد صادر می شود. تا به امروز چه اقدامی در خصوص این تصمیم صورت گرفته است؟

هفته هاست که جلسات کارشناسی پروانه ساخت تشکیل شده و ما تعداد بسیاری از پروژه ها را بررسی کرده ایم. تعدادی از پروژه هایی را که حائز دریافت پروانه ساخت بوده اند به وزارت ارشاد ارسال کردیم و تعدادی دیگر که نواقص فنی داشته اند به صاحبانشان ارجاع دادیم. البته این را هم بگویم که اتحادیه به هیچ وجه وارد ممیزی فیلمنامه نمی شود، چرا که ممیزی صرفا در اختیار وزارت ارشاد بوده و ما فقط وظیفه ی کارشناسی فنی و تخصصی را به عهده داریم... این درخواست ها بر اساس موضوعات، ژانرها و عوامل مورد بررسی قرار گرفته و تلاش داریم که به انتخاب عوامل حرفه ای سینما توجه ویژه ای داشته باشیم.

-خوب این حرفه ای شدن به چه معناست؟ صرفا به سابقه کار مربوط می شود و یا تحصیلات و دانش تخصصی؟

یقینا همین طور است. هم سابقه کار و هم دانش تخصصی مورد نظر قرار می گیرد. ولی چنانچه در دو صنف بازیگران و فیلمنامه نویسان خلاقیت و نو آوری وجود داشته باشد قابل پذیرش است به شرطی که این تائیدیه از صنف مربوطه ارائه شود.

_این نواقصی که در موارد درخواستی بوده است شامل چه مواردی می شود؟

اشکالاتی در بعضی پرونده ها وجود داشته که بیشتر به مسائل فنی فیلمنامه و تعدد موضوع مربوط می شود. این را هم اضافه کنم که ما به راحتی از هیچ پرونده ای نمی گذریم و اگر پرونده ها ده بار ارجاع داده شود و باز گردد آن قدر چکش کاری می کنیم تا مشکلاتش رفع شود، مگر اینکه خود تهیه کننده اثر نپذیرد.

-آیا با بررسی پرونده عوامل فیلم ها توسط صنف واحد، می خواهید فقط جلوی ورد پسر خاله ها و اقوام دست اندرکاران به سینما را بگیرید، یا اهداف دیگری هم در راستای این اقدام وجود دارد؟

یکی از این اهداف امنیت شغلی است که با ممانعت از ورود همین پسر خاله ها و دختر خاله ها همراه است. تنها صنفی که می تواند این کار را انجام دهد صنف تهیه کننده هاست. ممکن است بعضی ها با این اقدام دل چرکین شوند ولی تمام سعی ما این است که امنیت شغلی را برای حرفه های سینما ایجاد کنیم. از طرفی این اقدام در راستای صنعتی شدن سینما و در اختیار گرفتن سینما توسط خود سینماگر هاست. و این را هم در نظر داشته باشید که ما در پایان کار این حق را به دولیت می دهیم که فیلم را باز بینی کند. ممکن است فیلم هایی هم مجوز نگیرد. این جزو حقوق دولت است و همه ی دولت ها در تمام دنیا این حقوق را دارند. پس طبیعی است که حقوق دولت در اینجا هم حفظ می شود ولی بقیه ی حقوق در اختیار سینماگران است.
نتایج این اقدام در شروع خیلی خوب بوده است و تعدادی پروانه ساخت با اولویت دفاع مقدس؛ کودک و فیلمنامه هایی در ژانر ها و زمینه های مختلف صادر شده است که سعی داریم همین ها را در اولویت حفظ کنیم.

_مسئله این است که خیلی از عوامل فیلم ها به شکل تجربی وارد سینما شده اند و افرادی از همین به اصطلاح پسر خاله ها هستند که می توانند جزو استعداد های درخشان این سینما باشند. فکر نمی کنید با این اقدام ...

خوب از راه قانونی اش وارد شوند. بروند فیلم کوتاه بسازند و یا اگر واقعا انگیزه بالایی در ورود به سینما دارند نباید دغدغه ی این را داشته باشند که اسمشان در تیتراژ وارد شود و یا طلب دستمزد بکنند. می توانند در گروه حضور داشته باشند ولی جزو لیست عوامل نباشند. این که یک نفر فقط به دلیل آشنایی در یک پروژه حضور داشته باشد و یک شبه دستیار کارگردان و برنامه ریز شود اشتباه است. می تواند در محیط حضور داشته باشد و بعد ها کارش را شروع کند.

_پرونده ی کاری این عوامل فیلم ها را خود صنف واحد تهیه می کند یا اینکه باید از خانه سینما درخواست کنید که پرونده ها را برای شما ارسال کنند ؟

ما از اصناف می خواهیم که به ما لیست بدهند. در قرار داد های جدیدی که تنظیم می کنیم شماره صنفی افراد را هم در نظر گرفته ایم و افراد تازه وارد دو صنف بازیگران و فیلمنامه نویسان هم باید نامه تائیدیه اصناف مربوطه را ضمیمه کنند. در بررسی های اولیه ی صدور پروانه ساخت فقط لیست پیشنهادی را بررسی می کنیم.

_آیا تا کنون تهیه کنندگانی خارج از اعضای صنف واحد هم درخواست پروانه ساخت داشته اند؟

بله. صدور پروانه ساخت صرفا مربوط به اعضای صنف نمی شود.

_می شود تعدادی از اسامی این تهیه کنندگان را نام ببرید؟

در این لحظه حضور ذهن ندارم ولی بعدا اسامی شان را اعلام می کنم. تعداد بسیاری از ین افراد مورد تائید هم قرار گرفته اند.

_ آیا احتمال نمی دهید که با عملی شدن این اقدام صادر کردن پروانه ساخت توسط صنف واحد، درخواست تهیه کنندگان مخالف، ازسوی صنف واحد رد شود؟ یعنی آیا امکان دارد که اعضای صنف از روی کینه ها و اختلافات قدیمی پروانه ساخت تهیه کنندگان مخالفشان را صادر نکنند؟

به هیچ عنوان. ما وجدان آدم ها را در این کار در نظر می گیریم. اینجا دیگر بحث سینمای ملی است و نه دعوای شخصی. ما دعوای صنفی داریم، جای خود، اما دعوای شخصی نداریم. البته تا زمانی که من در اتحادیه حضور دارم اجازه نمی دهم چنین اتفاقی بیفند.

_این روز ها ادبیات تند شما به خصوص در مقابل خانه سینما سر و صدای زیادی به راه انداخته است. حرف هایی از جانب شما به گوش می رسد که ممکن است برداشت های مختلفی را رقم بزند و به نظر برسد که شما می خواهید با توسل بر زور ، وحدت ایجاد کنید.

ما از ابتدا وارد این ادبیات تند نشدیم. ما ادب داشتیم و سعی می کردیم همه سینما را حفظ کنیم. من تا پایان جشنواره بارها از سینماگرها خواستم که با هم باشیم و کوچکی همه را می کردم. اما ادبیات گستاخانه خانه سینما باعث این برخوردها شد. ادبیات زورگویی و گردن کشی خانه سینما آنقدر شعله ور شد که ما چاره ای نداشتیم جز اینکه از این روش عدول کنیم...
بحث این است که منافع بعضی ها نمی گذارد که اتحاد شکل بگیرد. در بعضی جاها یک سری منافع سیاسی-اقتصادی وجود دارد که این مشکلات را ایجاد کرده است. من مطمئنم!. و گرنه چه طور ممکن است که یک نظریه ای آن هم در یک دولت ، به دو شکل مختلف عمل شود؟ از یک نظریه دو جور برداشت شده است آن هم در یک دولت. من نمی توانم این تضاد و تناقض را درک کنم. ما حاضر نیستیم کنار بکشیم. جریان سیاسی نباید وارد خانه سینما می شد که شد! نهار خوردن و شام خوردن و پول هایی که به خانه سینما می رود این اتفاقات را رقم زده است. پول زیاد آدم ها را کردن کش می کند!

_آقای هاشمی مسئله این است که این ادبیات شما اختلافات ناخواسته دیگری را به وجود آورده؛ افرادی در خانه سینما و در سایر اصناف این خانه عضوند که ممکن است با حرفهای شما ناخواسته به آنها توهین شود و آنها ناراحت و دلگیر شودند.

ما تمام تلاشمان این بود که این بچه شب را بیرون نماند اما این بچه شب بیرون ماند! تاسف من این است که عاقل های این صنف و صراحتا بگویم عاقل های دولت پادرمیانی نمی کنند. عده ای یک سمت دولت را گرفته اند و عده ای سمت دیگر دولت قرار گرفته اند و البته "بخشی از دولت "به این اتحاد آسیب رسانده است. اینجا بازنده اصلی فقط سینماست. ما این بازی را شروع نکرده ایم. بخشی از دولت ریسمان را گرفته است و از دو طرف می کشد و سینماگرها را به جان هم انداخته است و دارد سو استفاده می کند.

_یعنی نمی شود با رفتار و گفتمان دوستانه تری این صلح و اتحاد را ایجاد کرد؟ همچنان نیاز است واکنش های دیگری صورت بگیرد؟

وقتی آدم هایی نشسته اند خانه سینما و پول زیادی در اختیارشان قرار گرفته، دیگر تعهد و تاب انتقاد را ندارند. بعد شکایت هم می کنند! خوب شکایت کنید! مگر ما از شکایت می ترسیم؟! خانه سینما دیکتاتوری را در فرهنگ ایجاد کرده است. مدیریت خشن خانه سینما ریشه انتقاد را خشکانده و بعد مظلوم نمایی هم می کننند از آن طرف صنف های خانه سینما در دو طرف این ریسمان فدا می شوند.

_پس با این حساب به نظر می رسد شما هم جزو موافقان انحلال و تعطیلی خانه سینما هستید!

چرا انحلال؟! خانه سینما برای همه ی سینماگران است. مدیران این خانه یا باید عوض شوند یا اشکالاتشان را برطرف کنند، نه اینکه همه ی جریان ها سر میز نهار و شامشان طراحی شود.

_درباره ی استعفای آقای علی معلم به عنوان یکی از اعضای هیات موسس صنف واحد ...

من درباره ی آقای معلم هیچ صحبتی نمی کنم.

_مثل اینکه قرار شد آقای مرتضی شایسته با ایشان صحبت کنند تا راضی شوند و به صنف برگردند؟

من در باره ی این موضوع هم صحبتی نمی کنم.

_سوال آخرم مربوط می شود به برنامه «هفت». برنامه ای که با سلسله جلسات خود یکی از تاثیرگذار ترین عوامل تشکیل صتف واحد بود و مجری و اداره کننده این برنامه فریدون جیرانی)هم از اعضای صنف واحد است. اما  در خصوص صدور پروانه ساخت از سوی صنف واحد در موضع مخالف شما قرار گرفته اند.

برنامه ی «هفت»در مجموع برنامه ی خوبی است و خب، نواقصی دارد که باید رفع شود. اما بگذارید این را بگویم که هفته گذشته، بچه های این برنامه سوال جالبی را در پیامک ها طراحی کردند که ایشان را ناراحت کرد. من به ایشان انتقاد دارم. می خواهم بگویم « فریدون جیرانی عزیز! چرا تحمل نقد نداشتی و نسبت به این سوال واکنش نشان دادی؟ چرا حال ات بد شد؟ تو سالهاست آدم های سینما را نقد می کنی و حتی گاهی در برنامه خودت جایگاه آنها را پائین می آوردی. چرا تحمل نقد را نداشتی؟ ترسیدی مردم به گزینه هیچ کدام رای بدهند؟ خوب بدهند. چه اشکالی دارد؟ میزان رای مردم است! من آمار موثق دارم که بیش از 50 درصد تو را به عنوان فیلمنامه نویس و کارگردان موفق انتخاب کردند. من در عدالت ات شک کردم فریدون جیرانی!»

_عده ای بعد از شنیدن مخالفت های شما با خانه سینما انگ دولتی بودن به صنف واحد زده اند.

من امید وارم آنهایی که انگ دولتی بودن به ما زده اند، از طریق واسطه ای گرفتار مسائل حقوقی و پاسخگویی قضایی نشوند. فعالیت های اصناف هیچ مشکلی ندارد، کارها باید قانونی انجام شود.