در روزهایی که همه در این سینما نیاز به وفاق داریم، نامه‌ها و نظر‌ها تیشه به ریشه پیکرهٔ سینماست : چرا این روز‌ها کوچک‌ترین نقدی به سینمای فرهادی مترادف دشمنی گرفته می‌شود؟

سینمای ما- بهنام شریفی: در یک ماه اخیر یکی از مسائل اصلی سینمای ایران اظهارات فرج الله سلحشور بوده که واکنش‌های متعددی را بر انگیخته است. فارغ از دیدگاه مذهبی و نگاه دینی به پدیده‌ها سلحشور در تمام این سال‌ها بر اساس یک سری از ذهنیات تعریف خاص خود را از سینما دارد. اما اینکه او به این طریق به بازیگران و سینمای ایرانی توهین کند، تاکنون سابقه نداشته است. واکنشهای متعددی از داود رشیدی تا مریلا زارعی و حتی مسعود ده نمکی نسبت به این سخنان شد. واکنشهایی که این نگاه یکسویه را مورد انتقاد قرار داد. در حالی که حرکت دو بازیکن پرسپولیس به طرز غریبی در دو هفتهٔ اخیر فضای رسانه‌ای ایران را پر کرده، اظهارات سلحشور بازخورد کمتری میان عامهٔ مردم داشته است. در صورتی که وسعت و حجم این رویداد می‌توانست بسیار فرا‌تر از این حرف‌ها باشد.

با این‌ که حتی پدیدهٔ سینما در نزد بنیانگذار انقلاب پذیرفته شد و در این سال‌ها به بالندگی خود رسید، هنوز این نگاه قهر آمیز و حذفی در جناب آقای سلحشور دیده می‌شود. اینکه ما بتوانیم در کنار موضوعات مختلف به مسائل دینی و پیامبران و ائمهٔ معصوم بپردازیم بسیار نیکو است. اینکه بتوانیم سینمایی ملی و بومی داشته باشیم و فرهنگ خود را در فیلم‌هایمان تزریق کنیم ایده آل است. اما اینکه همه را غیر از خود فاقد نگاه دینی و انسانی بدانیم و با بد‌ترین القاب آن‌ها را مورد خطاب قرار دهیم، در هیچ دین و آیین و مرام انسانی پذیرفتنی نیست. سینمای ایران و بازیگران زن آن در بعد از انقلاب ابعاد تازه‌ و متفاوتی به بازیگری اضافه کردند که حتی مجامع بین المللی نیز آن‌ها را پذیرفته‌اند.

این گونه تخریب‌ها و جنجال سازی‌ها و افترا زدن سینمای ایران را از مسیر خود خارج می‌کند. در روزهایی که همهٔ ما در این سینما نیاز به وفاق داریم، این گونه اظهار نظر‌ها تیشه به ریشه زدن پیکرهٔ سینماست. کاش حدا اقل همهٔ ما داستان موسی و ش‌بان را به خوبی می‌خواندیم. کاش به جای تصمیم گیری به جای یکدیگر به همدیگر احترام بگذاریم و از هنر و توانایی‌های هم استفاده کنیم. با کمال تاسف اگر قضیه شکایت انجمن بازیگران به نتیجه برسد و ماجرا به دادگاه کشیده شود، باز هم حاصلی جز اتلاف روحیه و انرژی هنرمندان ما در این روزها نخواهد داشت.
.....................................
مسالهٔ بعدی اظهارات ابراهیم حاتمی کیا نسبت به اصغر فرهادی است. این کارگردان باسابقه در پیام تبریکش به سیدرضا میر کریمی برای ساخت «یک حبه قند» کنایه‌های تندی به اصغر فرهادی زد. این گونه نیت خوانی‌ها و ابراز آن در فضای رسانه‌ای هیچ مشکلی را حل نخواهد کرد. در شرایطی که فیلم آخر حاتمی کیا کماکان دچار مشکل است، این سخنان دردی را از او دوا نخواهد کرد. چه اشکال دارد که از موفقیت یک فیلمساز کاربلد خود در آن سوی مرز‌ها خوشحال شویم؟ گرچه حاتمی کیا در بیان عقایدش آزاد است، اما از او به عنوان یکی از بهترین فیلمسازان بعد از انقلاب انتظار بیشتری می‌رود.

از سوی دیگر هم به نظر می‌رسد فضای شدیداً مثبتی که پیرامون فیلم فرهادی تشکیل شده، در پاره‌ای از موارد غیر عادی است. این روز‌ها کوچک‌ترین نقدی به سینمای فرهادی مترادف دشمنی گرفته می‌شود، اما از موفقیتهای او همهٔ ما به عنوان یک ایرانی خوشحال شده و خوشحال خواهیم شد. چه خوب بود که حاتمی کیا به عنوان یک کارگردان پیشکسوت که سابقهٔ همکاری با فرهادی را نیز داشته، این سخنان و انتقادها را در دلش نگه می‌داشت یا با فرهادی و خطاب به خودش مطرح می‌کرد. شاید این سوتفاهم‌ها نیز حل می‌شد.

این روز‌ها بیانیه نویسی و سخنان کنایه آمیز در سینمای ایران باب است. چند دستگی که از دو سال پیش فضای جامعه را دچار شکاف کرد، حالا گریبان فضاهای فرهنگی و هنری را هم گرفته است. این رویه چه زمانی عوض خواهد شد و متن بر حاشیه خواهد چربید؟ انتظار برای آن روز به صبر کردنش می‌ارزد.

نظرات