نگاه هفته؛ جمعه‌ها با حسین لامعی - 1 : تو برای ما بچه‌های دهه شصت، سر و تهش یک مهران مدیری بودی؛ یک خاطره از دوران کودکی...

سینمای ما- حسین لامعی: داشتم به این فکر می کردم زیر عکس "مهران مدیری" چه بنویسم؟ بنویسم دوست ات دارم مردِ بزرگ؟ دوست دارم نابغه؟ دوست ات دارم قهرمان؟!! دوست ات دارم... دیدم این واژه ها به درد او نمی خورد. این یک بار را جواب نمی‌دهد. ما بچه‌های دهه 1360 زمانی با او آشنا شدیم که این جور صفت‌ها حتی به گوشمان هم نخورده بود. نه می‌دانستیم اسطوره چیست نه قهرمان چه کسی است که او "ساعت خوش"اش را ساخت. ما را در هفت سالگی با لفاظی منتقدانه کاری نبود و کوچک‌تر از آن بودیم ژست روشنفکرانه بگیریم. جلوتر که آمدیم و بزرگتر که شدیم، کتاب که خواندیم و وارد حیطه باسوادان! که شدیم، باز هم فرقی نکرد. او نه کیمیایی بود که استاد باشد نه مهرجویی بود که نابغه، او سر و تهش یک مهران مدیری بود، یک خاطره از دوران کودکی. دست‌اش نزدیم که مبادا آلوده شود. نکند در درون ما وارد بازی‌هایی شود که از جنس او نیست. نکند سریال‌هایش را به این خاطر ببینیم که فردا بنشینیم با دوستان سر فیلمنامه‌اش بحث کنیم و نقدش بنویسیم. نکند ببینیم‌اش که بخواهیم ایراد بگیریم و خیر سرم میزانسن اش را بکاویم.

ما زمانی که به او علاقه مند شده بودیم اصلا نقدی نبود! در آن دنیا اصلا چنین واژه حضوری نداشت. نقد و نقادی کار آدم بزرگ‌ها بود، راجع به آدم بزرگ‌ترها. به هم هم می‌آمدند. ولی نه ما بزرگ بودیم نه مدیری برای ما. به هم ‌ می آمدیم. حتی وقتی مجله نیوزویک او را جزو بیست چهره قدرتمند ایران در سال 2009 نامید. حتی وقتی دانشگاه لیبرتی به او دکترای افتخاری داد و حتی وقتی دانشکده "روان‌درمانی" در تهران او را تاثیرگذارترین آدمِ این سرزمین در دو دهه اخیر- در بهبودِ روح و روان و سلامت مردم - دانست. مهم نبود. او هیچ وقت هیبت آن روشنفکرِ بالا بلند را برای ما نداشت که دستمان بهش نرسد. او رامینی بود که تهش رسید به شصت‌چیِ مرد هزارچهره. خودش هم همین را می‌خواست.

صداسیما را که انتخاب کرد رها نکرد. گسترده‌ترین نوع ارتباط با مخاطب را از دست نداد. این شد که حتی منتقدان هم سعی نکردند خط و خدشه‌ای بر او بیندازند. دانستند که او پیشِ ما مردمِ عامی چگونه است و حس‌مان به او از چه جنسی است. وقتی چند سکانس از همیشه پای یک زن در میان است و چند سکانس از دایره زنگی را بازی کرد، فیلم‌هایی که در حالت عادی بفروش نبودند‌ گیشه را تصرف کردند، اما باز هم مهم نبود. هیچ کدام مهم نبود. نه جایزه دانشگاه آمریکا، نه فروش فیلم‌ها و نه احترام منتقدان. مهم این بود که او بیست سال یک‌نفس کار کرد و ما را با کسی در این دو دهه اندازه او نزدیکی نبود. تلویزیون کنارمان بود و او هم داخلش. ساعت خوش ، جنگ 77 ، پاورچین ، نقطه چین ، جایزه بزرگ ، شب های برره ، باغ مظفر ، مرد هزارچهره ، مرد دو هزار چهره و بالاخره قهوه تلخ... بیست سال را با یک نفر جلو رفتن کار کمی نیست و حسی این چنین مثبت از این مردم در چنین سرزمینی از عجایب روزگار است.

او ماند... مومن... با او بیشتر خندیدیم، گریه هم کردیم. همیشه از قصد بعضی جاها کاری می‌کرد ماجرا گریه دار شود! مثل دادگاه مردهزارچهره. مثل لحظه رفتنِ کریم‌خان از کاخِ قهوه تلخ و اسلموشن و آن اتفاقات. ما هم چقدر دوست داشتیم... بیست سال گذر با آدمی که با قرص‌های ضد افسردگی خو کرده، گوشه می‌رود و از وخیم‌تر شدن احوالات روحی‌اش در این ایام می‌گوید... می‌بینید؟ همه چیز به هم می‌آید. مانند همان دلقک پیری که از کودکی در ذهن داشتیم. همان که روی دماغش هویج داشت. دور چشمش قرمز بود روی طناب راه می رفت. همان که مردم را می‌خنداند ولی خودش پشت آن ماسک گریه می کرد. که پس از پایان کار اشک می‌ریخت و می‌رفت پی راهش... این رویاها از کجا آمده؟

... امروز نه روز تولد مهران مدیری است نه مناسبت و روز خاصی برای او‌، این را نوشتم چون این یادداشت هفتگی‌ام است و می خواهم این‌جا بیش از هرچیز پاگیر "دل‌نوشته" باشد. احساست در آن پررنگ باشد. این را نوشتم چون دیروز در جایی اتفاقی عکسی از "مهران مدیری" دیدم (همین عکس بالای مطلب) و یاد خانه قدیمیِ قبلی‌مان افتادم که وسطش حوض داشت و روی درختش طناب! نوشتم که فردا روزی که مدیری مُرد! که اگر در این دنیا بودم، دیگر حسرت گفتن این حرف‌ها بر دلم نمانده باشد. مثل خسرو شکیبایی نشود. نوشتم که وقتی رفتم بالای قبرش، بگویم تو هیچ وقت اسطوره نبودی، استاد هم نبودی، تو برای ما بچه‌های دهه شصت، سر و تهش یک مهران مدیری بودی؛ یک خاطره از دوران کودکی...

کاربران سایت "سینمای ما" نگاه نویسنده سایت را به بحث و نقد می‌گذارند

نظرات