يادداشت نیما حسنی‌نسب درباره «سعادت‌آباد» ساخته مازيار ميري
با عرض پوزش!

سینمای ما- نیما حسنی‌نسب: یکی از جذابیت‌های ویژه و فرامتنی که موقع تماشای سعادت‌آباد تجربه کردم، غلط از آب درآمدن تقریباً تمام حدس و گمان‌ها و پیشگویی‌هایم در مورد فیلم است! راستش حالا بعد از سه دهه دمخوری و معاشرت جدی و بی‌وقفه با سینمای ایران، حسی شهودی و بی‌منطق و مصداق از آشنایی با آن (بخوانید شناخت آن) پیدا کرده‌ام که بتوانم از دل کلیت به شدت غیرقابل پیش بینی و بی‌معیار و بلبشوی مطلق حاکم بر آن بشود پیش بینی‌هایی اغلب درست و نزدیک به واقعیت (گیرم با ده بیست درصدی تلورانس طبیعی) در باب کیفیت و تاثیرگذاری و موفقیت اعتباری و اقتصادی فیلم‌های این سال‌ها انجام داد و بر اساس آن برنامه ریزی کرد. لااقل با مرور اتفاقی یادداشتی که به قصد پیشگویی اتفاقهای جشنواره سال گذشته در همین مجله ۲۴ نوشتم، مدرک معتبر و مستدللی هم برای ادعایم در آستین دارم. در آن یادداشت همه حدس‌هایم در مورد کم و کیف فیلم‌ها، شاخص‌های سال، پدیده‌های احتمالی و جنجال‌های ممکن تقریباً اتفاق افتاد و با یک پیشگویی نوستراداموس مابانه در مورد سیمرغ بلورین بازیگری ضرب شصت متافیزیکی ریزی هم رو کرده بودم... تنها گاف اساسی و گمانه زنی ۱۸۰ درجه برعکس آن یادداشت، تصورم از کیفیت و قابلیت‌های همین فیلم سعادت آباد بود؛ آن هم در شرایطی که دو سه بازنویسی فیلمنامه‌اش را قبل از فیلمبرداری به لطف دوست عزیز امیر عربی خوانده بودم!

راستش این خیال باطل من در مورد سعادت‌آباد یک دلیل اساسی و به خیال خودم محکم داشت: مازیار می‌ری. تا پیش از تماشای اول سعادت آباد تصور می‌کردم می‌ری به دلایل مختلفی نمی‌تواند به مرزی در کارش برسد که به آن «کارگردانی خلاقه» به معنای در آوردن فضا و حس و لحن از دل دکوپاژ و میزانسن و هدایت بازیگر می‌گویند. تماشای همه فیلمهای قبلی‌اش (با کیفیت‌های متنوعشان) می‌گفت چه فیلمنامه خوب پرویز شهبازی (به آهستگی) و چه داستان جنجالی و خط قرمزی (پاداش سکوت) را مازیار می‌ری بدهند، یک فیلم متوسط و کم حس و حال (گیرم کم غلط و استاندارد) تحویل می‌دهد. کتاب قانون هم برای ترسیم ذهنی منحنی رو به نزول کارش وجود داشت و کیفیت و میزان استقبال از سریال گاوصندوق را هم که دقیق پیش بینی کرده بودم... اما سعادت آباد همه چیز را به هم ریخت!

حدس می‌زدم سپردن فیلمنامه‌ای با چند شخصیت محدود در لوکیشن محدود و زمان محدود به می‌ری نتیجه ناجوری به بار می‌آورد، چون به نظرم درآوردن حس و لحن و فضای سینمایی در دل این محدودیت خاص بسیار دشوار است (مثلاً در معیارهای جهانی پولانسکی خوب از پسش برمی آید.) سعادت‌آباد به وجود هر سه محدودیت مورد اشاره، یکی از سینمایی‌ترین اتفاق‌های جشنواره ۲۹ فجر بود که هیچ وقت در طول تماشایش احساس خستگی یا تکرار و ملال نکردم. حتی با اینکه حدس زده بودم که سابقه تلویزیونی کارگردان می‌تواند پاشتنه آشیل فیلم شود، در کمال تعجب و خرسندی با دکوپاژی ظریف و میزانسن‌هایی روان و سیال روبرو شدم که هیچ نشانی از فرم تلویزیونی کار در لوکیشن بسته و محدود نداشت. این وسط تدوین فوق العاده محمدرضا مویینی و فیلمبرداری خوب محمد آلادپوش را هم البته فراموش نکرده‌ام که بخصوص در مورد تدوین می‌شود برایش نقشی مولف گونه در به دست آمدن ریتم درست سعادت آباد در نظر گرفت.
فیلمنامه امیر عربی خیلی ظریف و ریزپردازانه از کنار بعضی ماجرا‌ها و نکات کلیدی روایت می‌گذشت و گره افکنی و گره گشایی‌ها چنان می‌نیمال برگزار شده بود که می‌شد حدس زد اگر کارگردان تمام و کمال با این نشانه‌ها و اشاره‌ها همراه و همفکر نشده باشد، حاصلش فیلمی گنگ و پر مساله از آب در می‌‌اید. مازیار می‌ری اینجا هم خیلی خوب نقشش را اجرا کرد و تمام ظرائف روایی و شخصیت‌پردازی این سه زوج پنهانکار و دورنگ داستان را به قدر کافی و اغلی در نماهایی گویا تصویر کرده بود.

اما از همه این‌ها که بگذریم، تقریباً شک نداشتم که کنترل درست و یکدست بازی‌های این شش بازیگر متنوع و ناسازگار با هم از عهده کمتر کسی برمی‌اید. حدس می‌زدم لیلا حاتمی سعی می‌کند گلیمش را از آب بکشد، حامد بهداد صحنه گردانی را (از نوع و ورژ غلط و نافرمش) به دست می‌گیرد، مهناز افشار بین این همه مدعی صحنه تئا‌تر چشیده و آموزش دیده گم باشد و الخ. بعد از تماشای فیلم راحت می‌شود نوشت که سعادت آباد در استفاده درست از قابلیت‌های شاخص و ویژه هر کدام از شش بازیگر اصلی‌اش بسیار خوب و متبحرانه عمل کرده است: یک لیلا حاتمی مثل همیشه درجه یک و تماشایی، یک حامد بهداد که به درستی معرکه گیری راه انداخته و یک مهناز افشار که با حس دلچسب رقابت بین بازیگران دیگر ازشان جلو زده و سیمرغ را برده، با یک امیر آقایی خیلی خوب در نقشی خیلی دشوار و با حضور درست و به اندازه حسین یاری و هنگامه قاضیانی. یکی از ترکیب‌های مقبول گروه بازیگران و کستینگ درست بین فیلمهای این سال‌ها.
***
من یکی اگر فیلمی بسازم و با درباره الی... مقایسه شود، کلی سر کیف می‌‌آیم؛ نمی‌دانم چرا نویسنده و کارگردان سعادت آباد به این مقایسه ناگزیر (با هر درجه از صحت و سقم که بحثش فرصت دیگری لازم دارد) روی خوش نشان نمی‌دهند. شاید این جمله آخرم باز هم مازیار می‌ری را – که حالا دیگر جزو کارگردان‌های خوب نسل تازه است – خوش نیاید؛ اما می‌گویم: درباره الی... خیلی از فیلمسازهای ما را به اندیشه رقابت و هماوردی و تلاش جدی برای ارتقای سطح کیفی کارشان انداخت، اما فقط تعداد معدودی در این راه موفق شدند؛ سعادت آباد تا امروز بهترین و موفق‌ترین فیلم کارنامه مازیار می‌ری است.


منبع : ماهنامه همشهري 24

به روز شده در : پنجشنبه 24 آذر 1390 - 6:21

چاپ این مطلب |ارسال این مطلب | Bookmark and Share

اخبار مرتبط

نظرات

حسين عباسي
پنجشنبه 24 آذر 1390 - 7:27
6
موافقم مخالفم
 

مازيار ميري در هر كارش حرفي براي گفتن داره

و براي گذروندن روزگار فيلم نمي سازه!

همين كافيه

سعادت آباد هم اصلا ربطي به درباره الي نداره

مرسده مقیمی
جمعه 25 آذر 1390 - 15:32
-7
موافقم مخالفم
 

اتفاقا سعادت آباد به شدت یادآور درباره ی الی است و جالب این که سریال فرات هم یادآور زیر تیغ! و انگار که آقای میری بدشان نمی آید برای ساختن کار هایشان از آثار موفق الهام بگیرند البته شاید هم بد نباشد اما باید این را پذیرفت که نمی شود سعادت آباد را دید و در باره ی الی را به خاطر نیاورد گرچه سعادت آباد نسخه ی "فارسی1" ای درباره ی الی است یعنی در واقع مذمت دروغ با زمینه ی خیانت های کثیف! (حتی سقط بچه بی اجازه ی همسر و با پنهان کاری کم از خیانت نیست)

به کارگردانی خوب مازیار میری در فیلم سعادت آباد شک ندارم چرا که کنار هم گذاشتن شش بازیگر کاربلد در کنار هم طوری که هر کدام زیر سایه دیگری قرار نگیرند هنر میری است، کنترل کردن انرژی مضاعف حامد بهداد و استفاده به جا از امیر آقایی و حسین یاری و استفاده از سه بازیگر زن توانا همه و همه هنر میری را می طلبد اما آن چه را پس از دو بار دیدن سعادت آباد با اطمینان می توانم بگویم این است که این فیلم هرچقدر بازی هایی زیبا داشته باشد، هر چقدر تدوین خوبی داشته باشد و هر چقدر پیش رفت میری را در کارگردانی نشان بدهد ولی فیلم دوست داشتنی ای نیست و من از دیدن دنیای کثیف سعادت آباد به شدت منزجر شدم و بر خلاف مهناز افشار که در برنامه ی هفت گفت از این موارد پیرامونش بسیار دیده است من خوشبختانه هنوز این همه سیاهی را یک جا ندیده ام!

مهدی
شنبه 26 آذر 1390 - 8:20
3
موافقم مخالفم
 

سعادت آباد اصلا در حد مقایسه با درباره الی نیست،فیلمی بسیار ضعیف و بی منطق که با جو گیری منتقدان اینقدر سروصدا کرده!

فریبا
دوشنبه 28 آذر 1390 - 9:41
1
موافقم مخالفم
 

افرین...نیما حسنی نسب مثل همیشه درست گفت.... با همه حرفاش موافقم ... فقط ناراحتم که چرا برای گذران زندگیش سریالی مثل فرات با اون همه ایرادات رو ساخت(دوست عزیز..خود میری در مجله ی فیلم گفت فیلم بعدیش رو یه سریال میسازه برای گذران زندگیش)

اضافه کردن نظر جدید
:             
:        
:  
:       




mobile view
...ǐ� �� ���� ����� ������� �?���?�


cinemaema web awards



Copyright 2005-2011 © www.cinemaema.com
استفاده از مطالب سایت سینمای ما فقط با ذکر منبع مجاز است
کلیه حقوق و امتیازات این سایت متعلق به گروه سینمای ما و شرکت توسعه فناوری نوآوران پارسیس است

مجموعه سایت های ما: سینمای ما، موسیقی ما، تئاترما، فوتبال ما، بازار ما، آگهی ما

 




close cinemaema.com ژ� ��� �?��� ��� ���?���