سينماي ما- در حالی که خانواده شهید آوینی به تغییر تاریخ شهادت وی از ۲۰ فروردین به ۲۱ فروردین در تقویم رسمی کشور اعتراض میکنند، شورای فرهنگ عمومی این مسئله را مسبوق به سابقه و اقدامی هماهنگشده با خانواده این شهید میداند. شهید مرتضی آوینی هنرمند و نویسنده عرصه دفاع مقدس و سازنده مجموعه مستند «روایت فتح» ۲۰ فروردین ماه ۱۳۷۲ در فکه به شهادت رسید اما تاریخ شهادت او دست کم در تقویم امسال، به ۲۱ فروردین تغییر کرده است.
این مسئله واکنش اعضای خانواده شهید آوینی را به دنبال داشته است. همسر و فرزندان شهید آوینی در اطلاعیهای که یک نسخه از آن را در اختیار «مهر» گذاشتهاند، نسبت به این مسئله اعتراض کردهاند.
متن کامل این اطلاعیه به شرح زیر است:
بسم رب الشهداء و الصدیقین
لازم میدانیم به اطلاع مردم محترم ایران برسانیم طبق تصمیم شخص یا نهادی که هویتش برای ما نامعلوم است، در تقویمهای رسمی منتشر شده سال جدید، سالروز شهادت سیدمرتضی آوینی از روز ۲۰ فروردین به روز ۲۱ فروردین منتقل شده است. بدیهی است واقعه شهادت ایشان در روز ۲۰ فروردین سال ۱۳۷۲ رخ داده و بعید میدانیم گذر زمان باعث شود سالروز شهادت کسی جا به جا شود، مگر اینکه جابجایی واقعیتهای تقویمی هم مثل دیگر جابجاییها در مورد شخصیت ایشان مجاز دانسته شده باشد.
با احترام
مریم امینی، مائده آوینی، کوثر آوینی، سجاد آوینی
شورای فرهنگ عمومی کشور درباره دلیل تغییر تاریخ شهادت سیدمرتضی آوینی چنين توضيح داد: تداخل با روز ملی فناوری هستهای دلیل تغییر تاریخ شهادت آوینی در تقویم بوده است!
یک مقام مسئول در دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی کشور در این باره به خبرنگار مهر گفت: در اینکه شهید آوینی ۲۰ فروردین به شهادت رسیدهاند، بحثی نیست اما همان زمان و با ورود مناسبت «روز ملی فناوری هستهای» به تقویم، برای جلوگیری از تداخل برنامههای مربوط به هر دو مناسبت، این تاریخ یک روز به جلو (۲۱ فروردین) آمد.
وی افزود: این اتفاق مربوط به امسال هم نیست و مسبوق به سابقه است و از همان سالی که مناسبت مربوط به شهادت آوینی به تقویم آمد، در همین تاریخ یعنی ۲۱ فروردین در تقویمهای رسمی کشور درج شد. ضمن اینکه نباید فراموش کنیم که تدفین شهید آوینی در این روز انجام شده است.
این مقام مسئول در شورای فرهنگ عمومی کشور همچنین تاکید کرد: تغییر تاریخ شهادت سیدمرتضی آوینی در تقویم پس از انجام هماهنگی با خانواده این شهید، بنیاد شهید آوینی، موسسه روایت فتح و دیگر مراکز مرتبط با نشر و ادامه فعالیتهای وی صورت گرفته است.
او همچنین درباره اعتراض خانواده شهید آوینی به این مسئله، گفت: اگر قرار بود اعتراضی صورت گیرد، باید در همان موقع انجام میشد. ضمن اینکه من هم چیزی در اینباره نشنیدهام.
پاسخ خانواده شهید آوینی به شورای فرهنگ عمومی درباره تغییر تاریخ شهادت وی
خانواده شهید سیدمرتضی آوینی با رد استدلال شورای فرهنگ عمومی کشور درباره تغییر تاریخ شهادت وی، نسبت به پیامدهای چنین استدلالها و طبیعتاً استنتاجهایی هشدار دادهاند. همسر و فرزندان شهید سیدمرتضی آوینی هنرمند و نویسنده عرصه دفاع مقدس و سازنده مجموعه مستند «روایت فتح» روز گذشته در اطلاعیهای اعتراض خود را به تغییر تاریخ شهادت وی اعلام کردند.
آنها صبح پنجشنبه ۱۷ فروردین با ارسال جوابیهای ضمن رد استدلال شورای فرهنگ عمومی کشور در قبال تغییر تاریخ شهادت وی و انجام هر گونه هماهنگی با خانواده شهید آوینی در این باره، نسبت به پیامدهای آتی چنین استدلالها و استنتاجهایی هشدار دادهاند.
متن کامل پاسخ خانواده شهید آوینی به شورای فرهنگی به این شرح است:
با سلام و تحیت،
گرچه حرفهایتر بود ابتدا متن اطلاعیهای را که در اختیار شما قرار دادیم، به شکل مستقل منتشر میکردید و سپس جوابیه شورای فرهنگ عمومی کشور را، با این همه، بابت پیگیری این موضوع و اخذ توضیح از مسئولین مربوطه از شما سپاسگزاریم.
با توجه به آنچه از قول معاون اداره کل دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی کشور نقل کردهاید، لازم میدانیم جهت اطلاع افکار عمومی، به چند نکته اشاره کنیم:
یک: در متن پاسخ منتشرشده، ادعا شده «تغییر تاریخ شهادت سیدمرتضی آوینی در تقویم پس از انجام هماهنگی با خانواده این شهید، بنیاد شهید آوینی، موسسه روایت فتح و دیگر مراکز مرتبط با نشر و ادامه فعالیتهای وی صورت گرفته است.» ما به عنوان خانواده شهید آوینی هر گونه گفتگو و «هماهنگی با خانواده» برای اینجابجایی تقویمی را تکذیب میکنیم و تقاضا میکنیم چنانچه سندی برای اثبات انجام گفتگو با هر یک از اعضای خانواده وجود دارد، ارائه شود.
مکانی بهنام «بنیاد شهید آوینی» نیز برای ما ناشناخته است و اگر منظور «مؤسسه شهید آوینی» است، این مؤسسه و همچنین مؤسسه روایت فتح هیچ نوع ارتباطی با خانواده شهید آوینی ندارند و اساساً صلاحیت این را ندارند که در خصوص موضوعی مثل تغییر تاریخ شهادت سید مرتضی آوینی طرف مذاکره شخص یا ارگانی قرار بگیرند.
دو: ادعا شده «از همان سالی که مناسبت مربوط به شهادت آوینی به تقویم آمد، در همین تاریخ یعنی ۲۱ فروردین در تقویمهای رسمی کشور درج شد.» نادرست بودن این ادعا با رجوع به تقویمهای منتشرشده در سالهای گذشته قابل رؤیت است. «مناسبت مربوط به شهادت آوینی» در همان اولین سالگرد شهادت ایشان وارد تقویم شده و روز ثبتشده هم ۲۰ فروردین بوده است، به این دلیل ساده که ایشان در روز ۲۰ فروردین به شهادت رسیده است.
سه: ادعا شده «نباید فراموش کنیم که تدفین شهید آوینی در این روز [یعنی ۲۱ فروردین] انجام شده است.» شهید آوینی صبح روز بیستم فروردین به شهادت رسید و پیکرش در ۲۲ فروردین تشییع شد و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد. بنابراین در روز ۲۱ فروردین هیچ اتفاق خاصی رخ نداده است. عجیب است که مسئولین محترم با وجود کمبود اطلاعات، برای توجیه یک اشتباه مرتکب اشتباهات بعدی میشوند و بهنظر میرسد علاقه دارند علاوه بر تغییر تاریخ شهادت، تاریخ تدفین را هم عوض کنند.
چهار: ادعا شده «با ورود مناسبت «روز ملی فناوری هستهای» به تقویم، برای جلوگیری از تداخل برنامههای مربوط به هر دو مناسبت، این تاریخ یک روز به جلو (۲۱ فروردین) آمد.» این خبری است که از پیش میدانیم و اعتراض ما نیز به همین جابجایی صورت گرفته. آیا از نظر مسئولین شورای فرهنگ عمومی کشور، منطقی است که پانزده سال بعد از شهادت شهید آوینی، مناسبتی دیگر در همان روز گنجانده شود و به تدریج، مناسبت قدیمیتر به روز دیگری رانده شود؟ آیا منطقی است که برای حفظ یک مناسبت قراردادی، یک واقعه تاریخی جابجا شود؟ طبق استدلال انجام شده، اگر در گذر ایام چند واقعه دیگر در همین تاریخ روی دهد، این احتمال وجود دارد که سالروز شهادت سید مرتضی آوینی جلوتر برود و به اردیبهشتماه منتقل شود. آیا این دلیل معقولی است که برای جلوگیری از تداخل مراسمها، در تاریخ دست ببریم؟ سئوال ما این است که «مراسم» مهمتر است یا اصل یک رخداد تاریخی؟
با تجدید احترام
مریم امینی، مائده آوینی، کوثر آوینی، سجاد آوینی
کدام آوینی؟
يادداشت اعتراضآميز حسین معززینیا درباره اين تغيير تاريخ
سیدمرتضی آوینی، صبح روز بیستم فروردین سال ۱۳۷۲ بهشهادت رسید. این تاریخ بهعنوان روز شهادتش ثبت شد و هر سال در همان روز برایش بزرگداشت سالیانه برگزار شد.
چند سال پیش روز بیستم فروردین را روز انرژی هستهای نامگذاری کردند. از آن بهبعد در این روز، عدهای درباره اهمیت انرژی هستهای صحبت میکنند. امسال، از وقتی که تقویمهای رسمی منتشر شد، دیدم روز شهادت سیدمرتضی آوینی را از بیستم فروردین برداشتهاند و بردهاند گذاشتهاند توی روز بیستویکم فروردین. بهنظر میرسد کسانی صلاح دانستهاند روز بیستم فروردین خالی از مناسبت دیگری باشد و به همین دلیل پیش خودشان فکر کردهاند حالا چه تفاوتی دارد، از این بهبعد میگوییم آوینی در روز بیستویکم فروردین شهید شده نه بیستم فروردین.
واقعاً هم چه فرقی میکند؟ کسانی که همیشه صلاح ما را بهتر از خودمان میدانند سالهاست آوینی متفکر را برداشتهاند و بهجایش یک آوینی تبلیغاتچی گذاشتهاند. آوینی پیشرو را برداشتهاند و بهجایش یک آوینی متحجر گذاشتهاند. آوینی اهل گفتوگو را برداشتهاند و بهجایش یک آوینی چماقبهدست گذاشتهاند. آوینی معترض به وضع موجود را برداشتهاند و بهجایش یک آوینی خوشنود و سر بهراه گذاشتهاند. آوینی نواندیش را برداشتهاند و بهجایش یک «پوستر» گذاشتهاند که بشود از دور و «بهطور کلی» قربانصدقه صورت و صوت محزونش رفت.
این دلسوزان آشنا با «صلاح» و «مصلحت» سالهاست آوینی را از عرصه فرهنگ برداشتهاند و گذاشتهاند توی ویترین سیاست. بنابراین حالا هم صلاح میدانند برنامهها را جفتوجور کنند، مناسبتها را «تنظیم» کنند تا بتوانند همه چیز را خیلی قشنگ و تمیز بچینند کنار هم. چه اهمیتی دارد که طبق ثبت تاریخی، یک نفر در روز بیستم فروردین شهید شده باشد نه بیستویکم؟ و چه اهمیتی دارد که او چیز دیگری گفته باشد و نوشته باشد، اما در ویژهبرنامهها و مجالس بزرگداشتش چیزهای دیگری از او نقل شود؟ همین شکل «تنظیمشده» آوینی بهتر از شکل قبلی است. قابل مصرفتر است. قابل استفادهتر است. قابل توصیهتر است.
من این آوینی را که در روز بیستویکم فروردین بهشهادت رسیده نمیشناسم. من بعد از نوزده سال، امسال هم برای آن آوینی که در روز بیستم فروردین بهشهادت رسید سوگواری خواهم کرد.
در کودکی، همیشه این سئوال را داشتم که چرا تاریخ درگذشت یا تولد شخصیتهای مشهور تاریخی متفاوت نقل شده. در نوجوانی این سئوال را داشتم که چرا خصلتها و اعتقادات شخصیتهای مشهور تاریخی به شکلهای متفاوت ثبت و ضبط شده. امروز پاسخ هر دو سئوال را میدانم. امروز نگران آیندهام و قضاوتی که تاریخ درباره امروز خواهد کرد.