| | |
سینمای ما - بابک غفوری‌آذر: چند هفته مانده به انتخابات ریاست جمهوری، از هر گوشه‌ای خبری درباره فعالیت‌های انتخاباتی سینماگران به گوش می‌رسد. ازطرفی جمع قابل توجهی از فعالان این عرصه ترجیح داده‌اند در قالب اظهار نظرهای شفاهی - بعضی به صراحت و بعضی به غمزه و ناز- از یک نامزد خاص حمایت کنند و بعضی دیگر هم تلاش می‌کنند در این فضا به جای ابراز نظر مستقیم در حمایت از نامزدی خاص، مطالبات و مشکلات حوزه فعالیتشان را مطرح کنند. (کاری که خانه سینما هم یک ماه پیش انجام داد و البته هنوز پاسخی نگرفته است). جمع دیگری هم به سیاق این یک دهه اخیر مشغول ساخت فیلم‌های انتخاباتی کاندیداها هستند و سخت درگیر آماده‌سازی آنها. برخی هم از انتخابات به عنوان یک رویداد مهم سیاسی بهانه‌ای می‌سازند برای روایت تصویری معضلات اجتماعی. (مستندسازی‌های رخشان بنی‌اعتماد در انتخابات قبلی و انتخابات اخیر نمونه‌ای از این موارد است) عده‌ای هم ترجیح داده‌اند صرفاً به رصد اخبار بپردازند و بیشتر دیده‌بان باشند تا نقش‌آفرین. به این ترتیب می‌توان این ادعا را مطرح کرد که انتخابات دهم یکی از فعال‌ترین دوره‌ها درزمینه مشارکت سینماگران در آن است. اما آیا این حجم از فعالیت‌ها از سوی سینماگران در موسم انتخابات دهم ریاست جمهوری عجیب و مذموم است؟ آیا باید به این فعالیت‌ها با دیده تردید نگریست؟ آیا باید صحبت چند ماه پیش وزیر ارشاد را بپذیریم که شأن هنرمندان بالاتر از آن است که از نامزدی خاص حمایت کنند؟ ایران جامعه‌ای سیاست زده است. هراندازه در بیان این مدعا در تمام این سالها مناقشه بوده و عده‌ای در رد آن کوشیده اند، دلایل مختلفی وجود دارد که سیاست و حاشیه‌های آن حضور برجسته‌ای در زندگی ایرانیان دارد. برای هر کنش اجتماعی شهروندان می‌توان نمودی از عملکرد توامان حاکمان و مردم دید و حتی انفعالی‌ترین اقدامات جمعی مردم را هم می‌توان در یک نگرش باز به عنوان اقدامی سیاسی قلمداد کرد. در چنین جامعه‌ای، بی‌تحرکی سینماگران به عنوان قشری زیر ذره بین حساس جامعه عجیب است. ظرفیت‌های خاص یک سینماگر طبیعی است که مورد توجه هر نامزد کسب قدرت سیاسی قرار بگیرد و البته طبیعی هم هست که از سوی جمع دیگری نهی شود. این در حالی است که بنا بر صحبت‌ها و تأکیداًت بزرگان نظام مبنی بر تشویق مردم به شرکت در انتخابات و افزایش مشارکت عمومی، باید انتظار داشت که اصولاً مشارکت سینماگران در انتخابات مورد استقبال مدیران قرار بگیرد نه نهی و نفی.
جدا ازاین موضوع، سینما همچنان که در دایره هنرها طبقه‌بندی می‌شود، یک رسانه تأثیرگذار هم هست. رسانه هم الزاماتی دارد. ارتباط دوسویه با مخاطب و تلاش برای تأثیرگذاری بر آن بخشی از این الزامات است که هر فعال رسانه‌ای به عنوان هدف نهایی خود دستیابی به آن را در دستور کارش قرار می‌دهد. نمی‌توان گفت که ما از سینمایمان یک سری انتظارات داریم و در مقابل پذیرای ظرفیت‌های دیگرش نباشیم. درباره حضور سینماگران در امر انتخابات اما از یک زاویه دیگر نیز می‌توان نگریست. اینکه این حمایت‌ها و پشتیبانی‌ها در اشکال مختلف - حمایت شفاهی یا ساخت فیلم انتخاباتی - آیا بعداً قرار است به یک قدرت مدیریتی و صنفی منجر شود یا صرفاً یک فعالیت حرفه‌ای در راستای تعلق خاطر به یک اندیشه و برنامه است؟ آنچه در این چند سال عمل شده بیشتر تأیید کننده این سؤال است. صحبت درباره این موضوع خود باب بحث دیگری است.
|
