دانلود

نگاهي به فيلم «بي‌پولي» ساخته حميد نعمت‌الله : جيب خالي، پز عالي :: سينمای ما ::

   






نگاهي به فيلم «بي‌پولي» ساخته حميد نعمت‌الله
جيب خالي، پز عالي

سینمای ما- حتي اگر فيلم «بي‌پولي» دومين اثر حميد نعمت‌الله هم نباشد باز هم با تماشاي اين فيلم به شكل ناخودآگاه به مقايسه آن با فيلم بوتيك، اولين ساخته نعمت‌الله مي‌افتيم كه اگرچه در فضاي متفاوت به لحاظ ژانري و زبان سينمايي قرار داشت، اما مي‌توان عناصر مشتركي را در آن يافت كه نشان از مولفي مشترك مي‌دهد. ضمن اين‌كه مي‌توان نوع نگرش كارگردان را به مسائل اجتماعي و بويژه مسائل و مشكلاتي كه جوانان امروز با آن درگير هستند را بخوبي حدس زد كه در هر دو اثر بوتيك و بي‌پولي قابل رديابي است.

بوتيك يك فيلم اجتماعي تلخي بود كه حسرت جوانان طبقه پايين و متوسط جامعه را نسبت به زندگي بهتر مورد توجه قرار داده بود و البته آسيب‌هايي را كه در اين مسير به اين قشر وارد مي‌شد. بي‌پولي اما در ژانري متفاوت و در بستري طنز، شرايط بد اقتصادي يك زوج جوان را مورد بررسي قرار داده است كه اگرچه فضايي شاد و مفرح خلق مي‌كند، اما تلخي زيرپوستي در لايه‌هاي دروني اثر وجود دارد كه در جاهايي مخاطب را آزار مي‌دهد بويژه مخاطباني كه تجربه مشترك زيادي با تجربيات اين دو زوج جوان در اوايل زندگيشان دارند. بهرام رادان و ليلا حاتمي نيز در بي‌پولي بازي در نقش‌هاي متفاوتي را تجربه مي‌كنند و شايد براي اولين بار مزه طنز را هم در بازيگري مي‌چشند. هر چند يك تعارض جدي در بازنمايي اين بي‌پولي وجود دارد بدين معني كه اين زوج در عين فقر و مشكلات مالي از خانه و زندگي بسيار شيك و مدرني برخوردار هستند كه باور پذيري موقعيت آنان را براي تماشاگر تا حدودي دشوار مي‌سازد. به هر حال بي‌پولي يك طنز اجتماعي خانوادگي مفرحي است كه از بستر مناسبات خانوادگي و عاطفي و مسائل اجتماعي پيرامون آن در شكل تازه و بكرتري بهره مي‌گيرد تا ساختار كميك داستان را در اتمسفر همين محيط شكل دهد. البته اين محيط به سه بخش عمده تقسيم مي‌شود كه قصه در آن دنبال مي‌شود. خانه، محل كار و محيط اجتماعي كه كارگردان سعي كرده است از ظرفيت‌هاي محيطي هر كدام از آنها در نسبت با خط اصلي داستان استفاده كند و به طور ضمني برخي مسائل پيراموني قصه را هم در بستري طنز مورد نقد قرار دهد. قطعا يكي از جذاب‌ترين سكانس‌هاي فيلم به فضاهاي آن شركت ورشكسته‌اي برمي‌گردد كه بهرام رادان در كنار افرادي مثل خود روز تا شب را به بيكاري و علافي مي‌گذراند. اين فصل از فيلم بيشترين شباهت را به بوتيك دارد و حتي كارگردان سعي كرده است با استفاده از برخي عناصر مشترك مثل پنكه قديمي و لكنتي يا سفره شلوغي كه هميشه پهن است به نوعي همان فضاي بوتيك را بازآفريني كند. اساسا بيشترين موقعيت‌هاي طنز در همين فصل شكل مي‌گيرد كه فضاي مجردي فيلم بوتيك را يادآوري مي‌كند و جالب اين‌كه نعمت‌الله در 2 فيلم خود از دو سوپر استار و به اصطلاح جوان اول سينماي ايران استفاده مي‌كند كه در بوتيك، محمدرضا گلزار بهترين بازي‌اش را در كارنامه سينمايي‌اش به ثبت مي‌رساند و بهرام رادان كه البته سطح بازيگري او با گلزار قابل مقايسه نيست تجربه يك نقش كميك و طنز را از سر مي‌گذراند و نشان مي‌دهد كه نعمت‌الله سعي مي‌كند از پتانسيل سينما چه در فرم و محتوا و چه در سطح بازيگران، موقعيت و تجربه تازه‌اي خلق كند. همين توانايي را مي‌توان در دراماتيزه كردن و دادن كشش لازم به داستان‌هايي كه روايت مي‌كند داد. اين كشش دراماتيك در بي‌پولي به واسطه زبان طنز فيلم دامنه بيشتري پيدا مي‌كند و به دليل همذات‌پنداري عميق مخاطب با قهرمان‌هاي جوان قصه تا پايان فيلم حفظ مي‌شود.

« بي‌پولي» علاوه بر اين‌كه اوضاع اجتماعي جامعه را به زبان طنز نقد مي‌كند و مسائلي از جمله بيكاري، فقر، اعتياد، مشكلات ازدواج و... را به تصوير مي‌كشد به آسيب شناسي فرهنگي نسل جوان هم مي‌پردازد و تيغ نقد خود را صرفا به سوي مسوولان نشانه نمي‌رود. شايد اگر بخواهيم محتوايي اصلي داستان و مهم‌ترين نقدي را كه نعمت‌الله در غالب داستاني كه روايت مي‌كند در يك جمله بيان كنيم بايد بگوييم كه بي‌پولي دقيقا مصداق داستاني و سينمايي «جيب خالي، پز‌عالي» است كه بويژه در نسل جوان امروزي به شدت وجود دارد و زندگي مجردي و متاهلي آنان را تحت تاثير خود قرار مي‌دهد. شايد اگر بخواهيم باز هم امروزي‌تر و با زبان خود ساخته نسل جوان به اين موضوع تماشا كنيم «با كلاس بودن» را به عنوان تم اصلي بي‌پولي قلمداد كنيم كه شايد بيش از خود فقر و بيكاري و مشكلات اقتصادي موجب بي‌پولي نسل امروز مي‌شود. يكي از زيباترين سكانس‌هاي فيلم كه همين معني را بازنمايي مي‌كند به ميهماني مربوط مي‌شود كه بهرام رادان در آن فضاي سنگين مجبور مي‌شود كه دروغ بگويد و پز بدهد و فراتر از توان مالي خود سفارش برنج بدهد. از سوي ديگر حميد نعمت‌الله در ارتباط با بي‌پولي و نشان دادن پيامدهاي عاطفي و خانوادگي آن كه چگونه مي‌تواند تا آستانه فروپاشي يك زندگي مشترك پيش برود برخي باورها و اعتقادات ديني را نيز در نسبت با موقعيت بي‌پولي به قصه تزريق مي‌كند كه نمونه بارز آن پولي است كه رادان پيدا مي‌كند، اما ليلا حاتمي به دليل اعتقاد به حرام بودن آن در عين نياز شديد همسرش به پول آن را به صندوق صدقات مي‌اندازد تا عزت نفس و پاك زيستن را در عين نيازمندي مورد ستايش و تاكيد قرار دهد. بي‌پولي به معناي واقعي يك طنز است كه در عين نگاه منتقدانه و طنازانه به موقعيت‌هاي آدم‌هاي قصه خود، هم لحظات شاد و مفرحي را براي مخاطبان به وجود مي‌آورد و هم در عين حال رگه‌هاي تلخي از موقعيت قهرمان قصه ترسيم مي‌كند كه مزه آن در زير زبان احساس مخاطب بر جاي مي‌ماند.

بي‌پولي اما يك مشكل عمده دارد كه برخي معتقدند بوتيك نيز داراي همين ضعف بود و آن يك‌سوم پاياني فيلم است كه به شكل ناگهاني و تصادفي همه چيز سرو سامان مي‌گيرد و زندگي شيرين مي‌شود. پايان‌بندي بي‌پولي درموقعيتي متفاوت با ساختار كلي اثر به انسجام و يكدستي فيلم ضربه مي‌زند و با خوب شدن هم چيز به ناگهان و بدون طي كردن فرآيند منطقي خود، اثر‌گذاري قصه به واسطه گزاره اخلاقي و اجتماعي كه در آن مطرح مي‌شود كاهش مي‌يابد و حتي توي ذوق مخاطب مي‌زند. ضمن اين‌كه موضعگيري كارگردان درباره موقعيت قهرمان اثرش روشن نيست بدين معني كه بي‌پولي او نتيجه بدشانسي است يا بي‌تدبيري. چرا كه بخش عمده‌اي از رفتارهاي قهرمان داستان ناشي از بي‌تدبيري او در اداره زندگي است كه بي‌پولي را براي او به ارمغان آورده است. اما بي‌پولي در كنار اين ضعف‌هايش فيلمي جذاب و پر كشش است كه تجربه شيرين و لذت‌‌بخش آن به همه اين ضعف‌ها مي‌ارزد.

سيدرضا صائمي


منبع : جام جم

به روز شده در : دوشنبه 30 شهريور 1388 - 14:6

چاپ این مطلب |ارسال این مطلب |

نظرات

شيوا
دوشنبه 30 شهريور 1388 - 17:35
3
موافقم مخالفم
 
جيب خالي، پز عالي

به نظر من هر دو بازيگر اصلي فيلم نقش متفاوت خود را خوب بازي كزدند. و بازي هر دو به يك نسبت عالي بود شايد چيزي كه در بازي ليلا حاتمي باعث شد تا بيشتر مطرح شود ديالوگ كنار صندوق صدقات بود كه همها هم توجه مسئولين جشنواره فجر را جلب كرد... يعني به گمان من نقش ايشان در كنار بازي خوبشان عامل اين انتخاب شد... فيلم خوبي است . به نظر من سكوت پايان فيلم نوعي نواوري است كه بهرام رادان خوب از پس ان برامده. ولي همين يكدفعه سرو سامان پيداكردن اوضاع خود يك ضعف است.

sohrab
دوشنبه 30 شهريور 1388 - 19:15
5
موافقم مخالفم
 
جيب خالي، پز عالي

حتما این فیلم رو بینید.

تو سینمای ایران کم فیلمایی ساخته می شه که هم مخاطب عام رو راضی کنه هم به سلیقه و شعور خواص احترام بزاره.

اگر می خواین با هر بار شنیدن این که پر فروش ترین فیلم تاریخ ایران اخراجی هاست احساس شرمندگی نکنیم ، این فیلم رو که زمینه ی فروش خوب رو داره رو ببینیم.

حتا اگه لازم شد واسه حمایت از کسایی که به شعورمون احترام میزارن این فیلم رو چند بار ببینیم. فکر کنم آبرومون بیش تر از چند هزار تومان مهم باشه.

حمایت این سایت هم می تونه تأثیر مهمی بزاره.

ممنون

reza
سه‌شنبه 31 شهريور 1388 - 1:30
0
موافقم مخالفم
 
جيب خالي، پز عالي

harchi bashe az on film eli khanom behtare

marjan
سه‌شنبه 31 شهريور 1388 - 7:13
17
موافقم مخالفم
 
جيب خالي، پز عالي

واقعا به این میگن طنز که ارزش داره بعد یه بار دیدین بازم بررری بیبنی...دیگه توی فیلم مثل بعضی فیلما هر کاری نمیکنن به زور مخاطب بخنده...اگه زیاد فروش کنه واقعا حقشه

DEAD MAN
سه‌شنبه 31 شهريور 1388 - 9:23
-11
موافقم مخالفم
 
جيب خالي، پز عالي

بهرام لیاقت ستاره شدن رو داره ولی اشتباه زیاد میکنه///

بازیگری بلد نبوده و نیست ولی میتونه یاد بگیره///

لیاقتش رو داره..

پریسا
سه‌شنبه 31 شهريور 1388 - 15:50
10
موافقم مخالفم
 
جيب خالي، پز عالي

برای * بهرام رادان * آرزوی بهترین ها را داریم....

jk
سه‌شنبه 31 شهريور 1388 - 17:31
6
موافقم مخالفم
 
جيب خالي، پز عالي

سلام

من این فیلمو در جشنواره فجر دیدم فوق العاده هست

بازی متفاوت لیلا حاتمی و بازی همیشه خوب بابک حمیدیان واقعا به دل میشینه

R.S
سه‌شنبه 31 شهريور 1388 - 18:43
-1
موافقم مخالفم
 
جيب خالي، پز عالي

یعنی من عاشق لیلا حاتمی هستم شدید

واقعا تو این فیلم عالی بود عالیییییییییی

زیبا دوست داشتنی و تاثیر گذار مثل همیشه

براش آرزوی سلامتی دارم تا بتونه نقشای زیباتری بازی کنه.

لیلا یه گوهر باارزشه تو سینمای ایران

قدرشو بدونیم.

÷÷
سه‌شنبه 31 شهريور 1388 - 19:11
6
موافقم مخالفم
 
جيب خالي، پز عالي

اقای صائمی نقد خوبی نوشتید اما چند نکته در این فیلم به چشم می خورد مثلا اینکه دیالوگهای اقای رادان نسبت به بقیه سخت شنیده می شد و گاهی هم نامفهوم من فکر می کنم ایشون روی فن بیانشون بیشتر کار کنند چون در مقابل خانم حاتمی واقعا در این زمینه بدون ضعف هستند و به همین خاطر این ضعف کاملا دیده میشد

نکته دیگر در زمینه شخصیت پردازی ایرج بود اگر ایرج این پتانسیل را در داشتن شغلی پردرآمد دارد و از آنجایی که کار او تجارت نیست و یک هنر و مهارت است پس چه طور بعد از اخراج شدن نمی تواند حتی خرج خوراک بچه اش را در اورد ؟

نکته دیگر بازی قوی خانم حاتمی بود طوری که به قول شما با وجود دیالوگی که در کنار صندوق صدقات می گوید و می تواند فیلم را شعاری کند اما این اتفاق نمی افتد و بیننده به شدت با او هم ذات پنداری می کند و توی ذوقش نمی خورد و اوج تلخی فیلم همین صحنه است.

و نکات ریزی که در بازی ایشان هست به شدت به باورپذیری نقش کمک کرده.

و اینکه نیمه اول فیلم یه کم شتاب زده است و بیننده را خیلی درگیر نمی کند

سید آریا قریشی
پنجشنبه 2 مهر 1388 - 17:30
-2
موافقم مخالفم
 
جيب خالي، پز عالي

کافیه به شماره اسفند 1387 مجله فیلم مراجعه کنید (عکس روی جلد:درباره ی الی) تا بفهمید این نقد یه کپی برداری از مجموعه ی یادداشت هایی است که نویسندگان مجله فیلم درباره ی بی پولی نوشته اند.

منتقد
يکشنبه 5 مهر 1388 - 17:42
5
موافقم مخالفم
 
جيب خالي، پز عالي

اگر مي خواهيد نقد واقعي بي پولي را بخوانيد به مجيز گويي اقاي صائمي توجه نكنيد و متن زير را بخوانيد !!!

::بي پولي يا بي سوژگي ، مسئله اين است ! ::

خودم را از مدت ها پيش ،درست از زماني كه حميد نعمت الله كليد كار را زد،آماده كرده بودم كه كاري فراتر از بوتيك ببينم.

روز اكران با وجود مشغله كاري ،به هر ترتيب خودم را به سانس اول رساندم كه جزو اولين هايي باشم كه فيلم را مبينم،اما بعد از ديدن فيلم از كرده خود بسيار پشيمان شدم و ياد گرفتم كه هميشه نمي توان افتخارات گذشته را تكرار كرد.

فيلم بي پولي حميد نعمت الله مملو است از عكس هاي تبليغاتي براي فيلم كه سر هم كردن آنها توسط كارگردان به هيچ وجه دلچسب نيست. كارگردان ما را با شخصيت ها و اوالمشان آشنا ميكنند اما به هيچ وجه موفق به همراه كردن بيننده با كاراكتر نمي شود.شايد انتظارات بيش از حد من از كرگردان اين اثر را چنين دون در نظرم جلوه داد، اما مطمئنم كه همه كساني كه براي ديدن فيلم رفتند منتظر ديدن فيلمي اجتماعي با ساختار مستند گونه به سبك بوتيك بودند كه با ديدن فيلم كه در هيچ ژانري نميگنجيد حسابي شوكه شدند.سرگيچه كارگردان و پرسه زدن او در ميان ژانر درام اجتماعي و طنز تا يك سوم پاياني ادامه مي يابد و در پايان نقص بوتيك يعني ختم به خيري مسائل، باز تكرار ميشود و فيلم پايان مي پذيرد. در پايان اميدوارم آقاي نعمت الله مانند مسعود كيميايي نشوند كه هنگام پخش فيلم هاي جديدشان تبليغات بيشتر روي نام كارگردان مي چرخد ولي فيلم ها عمدتا تكرار شكست هاي قبلي است.

::فيلم مگزين::

منتقد
يکشنبه 5 مهر 1388 - 17:46
-2
موافقم مخالفم
 
جيب خالي، پز عالي

براي آقاي صائمي متاسفم .درست نكات منفي فيلم را نقطه مثبت آن دانستيد ومعني اين را نمي دانم شايد بتوان گفت : چشم بر واقعيت بستن و تملق گويي و ...نمي دانم

سیما
دوشنبه 6 مهر 1388 - 10:35
-6
موافقم مخالفم
 
جيب خالي، پز عالي

همه جای این نوشته یک طرف اون یه تیکه گفته سطح بازیگری رادان با گلزار قابل مقایسه نیست یه طرف خداییش خوب گفته دوست دارم بازیگر محبوبم رادان خان .کی گفته بازیگری بلد نیست هست خوبم هست.

ياس
دوشنبه 6 مهر 1388 - 12:15
1
موافقم مخالفم
 
جيب خالي، پز عالي

كجاي يك سوم آخر فيلم بوتيك خوب تموم شد؟

احسان
دوشنبه 6 مهر 1388 - 20:24
-4
موافقم مخالفم
 
جيب خالي، پز عالي

اين نامرديه كه نظر منو حذف كنين و براي مشاهده ديگران قرار ندهيد.اين آداب به دور از حرفه اي گريست...

متاسفم. همين

احسان
دوشنبه 6 مهر 1388 - 20:26
2
موافقم مخالفم
 
جيب خالي، پز عالي

اميدوار بودم نوشته زير به منظور بررسي واقعي باشد نه غرض ورزانه

"نظر شما برای بررسی نگه داشته شد و به زودی بررسی خواهد شد"

احسان
دوشنبه 6 مهر 1388 - 20:27
0
موافقم مخالفم
 
جيب خالي، پز عالي

نكنه اين نظرات هم رو نويسنده پست مينويسه؟

چرا نظر منو نمي ذارين؟

بابا ...

سيد رضا صائمي
سه‌شنبه 7 مهر 1388 - 21:33
-8
موافقم مخالفم
 
جيب خالي، پز عالي

با سلام از همه دوستاني كه نقد مرا به لطف و قهر نواخته اند ممنونم. اين خاصيت نقد است كه نظرات موافق و مخالف را توامان داشته باشد . از اينكه نقد من ممكن است شبيه به نقدهاي دوستان مجله فيلم شده باشد براي من افتخاري است اما اين مطلب كپي از ان نبوده است من براي رساندن اين مطلب به روزنامه جام جم آنقدر فرصت كوتاهي داشتم كه فرصت ان نبود به آرشيو مجله فيلم رجوع كنم . ضمن اينكه بسياري از اين منتقدان دوستان من هستند كه با برخي از انان همسويي زيادي دارم بنده خود نيز گاهي در اين نشريه وزين مطلب داشته ام . اما نمي دانم دوست عزيزي به نام احسان چه مطلبي درباره اين متن نوشته است كه مديران سايت آنرا نياورده اند اما از احسان عزيز مي خواهم كه اگر موضوعي را كه مطرح كرده است به بنده ارتباط دارد به وبلاگ بنده رجوع كند و نظرش را با من هم در ميان بگذارد خوشحال مي شوم. مرسي


شنبه 18 مهر 1388 - 7:59
-1
موافقم مخالفم
 

ببخشید؟؟ یک سوم پایانی بوتیک همه چیز راست وریست می شود؟؟ فیلمی به تلخی و راستگویی بوتیک تا حالا دیده بودید؟

دوباره ببینید لطفا!

سيد آريا قريشي
شنبه 30 آبان 1388 - 15:27
0
موافقم مخالفم
 
معذرت

ضمن تشكر از جناب صائمي، به هر حال شباهت اين نقد با نوشته هاي اون شماره باعث اين توهم شده كه اين نقدر يه كپي برداري بوده و به خاطر اين قضاوت زودهنگامم معذرت خواهي مي كنم. هر چند باز هم تأكيد مي كنم كه شباهت ها باعث اين فكر شد. نه غرض ورزي پشت اين حرفم بود و نه چيز ديگه اي. ارادتمندم.

parham
جمعه 22 مرداد 1389 - 18:57
1
موافقم مخالفم
 

حمید نعمت الله دستتت درد نکنه .من به عنوان فردی که فقط فیلم

غیر ایرانی میدیدم این اواخر با چند تا فیلم از جمله ذهمین بی پولی به دبدن فیلم های ایرانی روی اوردم ........من ارزوی زنی با خشوشیات واحساس هی لیلا حاتمی رو دارم

اضافه کردن نظر جدید
:             
:        
:  
:       




mobile view
...ǐ� �� ���� ����� ������� �?���?�


cinemaema web awards



Copyright 2005-2011 © www.cinemaema.com
استفاده از مطالب سایت سینمای ما فقط با ذکر منبع مجاز است
کلیه حقوق و امتیازات این سایت متعلق به گروه سینمای ما و شرکت توسعه فناوری نوآوران پارسیس است

مجموعه سایت های ما: سینمای ما، موسیقی ما، تئاترما، فوتبال ما، بازار ما، آگهی ما

 




close cinemaema.com ژ� ��� �?��� ��� ���?���