محمود دولت آبادی، بهاالدین خرمشاهی، محمدعلی سپانلو و سیمین بهبهانی از عباس کیارستمی گفتند
مراسم دیدار با عباس کیارستمی و رونمایی از کتاب «آتش» (جزئی از غزلیات شمس) برگزار ‌شد

سینمای ما- در مراسم دیدار با عباس کیارستمی و همزمان با انتشار کتاب «آتش» که عصر سی‌ام تیرماه برگزار ‌شد، اهالی ادب و هنر از این کارگردان سینما به عنوان افتخار ملی یاد کردند. ‌ مراسم دیدار با عباس کیارستمی و رونمایی از کتاب «آتش» (جزئی از غزلیات شمس) در موسسهٔ کارنامه‌ و و در فضای باز برگزار ‌شد.

کیارستمی یک زندگینامهٔ خود نوشت بدهکار است

در این مراسم بهاءالدین خرمشاهی- نویسنده و منتقد ادبی- با اشاره به انتشار کتاب «آتش» کیارستمی گفت: از شخصیت مرموز و رازبین کیارستمی شروع می‌کنم. او به راستی نگاهش هنری است و ما به انگشت اشارت او نگاه می‌کنیم و ماه را می‌بینیم. این‌جور آدم‌ها دست خودشان نیست چه عکاس باشند، چه نقاش و چه سینماگر کار خود را انجام می‌دهند. البته کیارستمی همهٔ این‌ها هست.

وی افزود: او یک نوشتهٔ منثور به ایرانیان بدهکار است و آن زندگی‌نامهٔ خود نوشتش‌ است. من پیش‌تر این پیشنهاد را مردادی به هوشنگ مرادی کرمانی داده بودم، که کار خوبی شد.

خرمشاهی در ادامه تاکید کرد: این توانایی یک هنرمند است که از چیزهای کهن حرف‌های نو در بیاورد. که کیارستمی این کار را انجام داده است. من مقاله‌ای جدی دربارهٔ این کتاب نوشته‌ام که حرف‌های خود را در آن آورده‌ام.

کیارستمی دریچه‌های بسته‌ای را به متون کلاسک باز کرد

در ادامهٔ این مراسم علی دهباشی ـ نویسنده و روزنامه‌نگار- تاکید کرد: یکی از دلایلی که ما برمی‌انگیزاند که احترام خاصی برای کیارستمی قائل شویم، احترامی است که او برای میهن ما دست ‌و پا کرده است. شهرت سینمایی او در همهٔ جای دنیا مطرح است و مورد توجه همه است و این چیز کم اهمیتی نیست.

دهباشی با اشاره به انتشار دو مجموعهٔ پیشین عباس کیارستمی دربارهٔ حافظ و سعدی گفت: کاری که کیارستمی در توضیح چند متن مهم کلاسیک فارسی انجام داده‌ است، ارزش زیادی دارد و از آن‌ها استقبال شده ‌است. این کار در تمام جهان انجام می‌شود درمورد کسانی چون شکسپیر و برنارد شاو انجام شده. اما این نوع کار در ایران با کیارستمی آغاز شده است.

وی افزود: آن زمان که کتاب او دربارهٔ حافظ منتشر شد، نظریات گوناگونی اعلام شد که‌گاه ضد و نقیض بوده‌اند. برخی، نگاه‌های تازه را در برخورد با این متون برنمی‌تافتند. اهمیت کار کیارستمی از زمانی شروع شد که با این نوع کار دریچه‌های بسته‌ای را به متون کلاسیک ما باز کرد و بسیاری از جوانان ما توانستند با کتاب کیارستمی با آثار حافظ و سعدی آشنا شوند. این کار مخاطبان خود را پیدا کرد و اکنون به شمس رسیده است که کار کیارستمی در این کتاب از نظر ماهوی با کارهای پیشین او متفاوت است.

این نویسنده نکتهٔ خالی در کتاب‌های کیارستمی را یادداشت‌های او خواند و گفت: نکته‌ای که در کارهای کیارستمی جایش خالی است، یادداشت‌های اوست. شاید بگوید اهل مقدمه‌چینی نیستم. اما این پاسخ برای من و بسیاری دیگر قانع کننده نیست. بنده و بسیاری دیگر منتظر هستیم که او دربارهٔ کار خود و شیوهٔ انتخابش حرف بزند.

دهباشی دربارهٔ نشر نظر که ناشر کتاب «آتش» است، تصریح کرد: نشر نظر در این سال‌ها کارهای خوبی انجام داده است و با اینکه ناشری آوانگارد محسوب می‌شود، تداوم کار او در بحران کنونی کتاب قابل ستایش است.

کیارستمی چهره‌ای ممتاز و متفاوت در هنر ماست

در ادامهٔ مراسم دیدار با کیارستمی محمود دولت آبادی - نویسنده- با اشاره به نگارش کتاب «آتش» توسط عباس کیارستمی گفت: خوشحالم که زحمت کیارستمی باعث شده ما در اینجا باشیم اما من معذورم که دربارهٔ شمس مولانا اظهار نظر کنم و تنها خاطره‌ای را می‌گویم؛ در جوانی افراد اهل ذوق سراغ شعر می‌روند. من هم چیزهایی می‌نوشتم که فکر می‌کردم به شعر نزدیک است. شاعران معاصر و حافظ و سعدی را می‌شناختم و بعد غزلیات شمس را شروع کردم. البته همهٔ آن کتاب بزرگ را نخوانده‌ام. اما متوجه شدم که من در زبان فارسی مرد شعر نوشتن نیستم. زیرا به نظرم مولانا در اوج‌های پرواز کرده است که شخصا مگر بتوانم اوج‌های را که او پرواز کرده تصور کنم. آموزهٔ من از غزلیات شمس این بود که گمراه نشدم. اما همواره با این غزلیات بوده‌ام و یادم هست که شفیعی کدکنی آموزگار گزیده‌ای داشت که این گزیده، همواره با من بود تا آنکه آن را در آتن به جوان ایرانی دادم.

او با اشاره به کتاب کیارستمی گفت: وقتی کتاب «آتش» به من رسید بسیار مشتاق شدم آن را بخوانم و آن را با دقت خواندم. کار مشکلی است که در این بحر بی‌کران -که منم مولانا- فرو شدن و با غربال، درهایی را فراهم آوردن و ارائه دادن.

وی افزود: من به کیارستمی گفتم که او فردی شجاع است و اکنون اضافه می‌کنم که او جسور هم هست. ما با کیارستمی آشنایی داریم و همواره کارهای او متفاوت بوده ‌است. علی‌الاصول او چهره‌ای ممتاز و متفاوت در هنر ماست و ما باید او را چون یک غنیمت محترم و گرامی بدانیم. دربارهٔ کتاب او نکاتی به نظرم رسیده که آن را به خود کیارستمی می‌دهم. مانند این نکته که در ابتدای یک بیتی از غزلیات شمس آه آورده درحالی که به نظر من باید وه می‌آورد. زیرا آه صدای حسرت و وه صدای بهجت و شگفتی است.

کیارستمی یک افتخار ملی برای ما است

در ادامه این نشست محمدعلی سپانلو- شاعر- کیارستمی را فردی مبدع خواند و گفت: کارهای کیارستمی وقتی منتشر شدند که من اسیر بستر بودم. بنابراین من کارهای کیارستمی را ندیدم. اما از آن‌جا که او فردی مبدع است، می‌دانم که نکته‌ای در کار او وجود دارد.

وی در ادامه تاکید کرد: کیارستمی یک افتخار ملی برای ماست و آثار او بسیاری از پرت و پلاهایی را که دیگران نوشته‌اند از بین برده است. در کشورهای دیگر هم ما را با سینما او می‌شناسند و او حتی واسطه‌ای برای شناساندن ادبیات ما نیزهست او درصدر همه است و من امیدوارم رفاقت ما پایدار باشد و او برای ملت ایران زنده باشد.

بگذارید من شعرهای را که دوست دارم برای شما اس‌ام ‌اس کنم

در ادامه این مراسم عباس کیارستمی، کارگردان سینما، عکاس و نویسنده با تشکر از برگزاری این مراسم گفت: باورم نمی‌شد که این گردهمایی پذیرش من در دنیای ادبیات باشد. اما وقتی امروز شما را می‌بینم خوشحالم که جسارت‌هایم در ادبیات مورد بخشش شما بوده است.

وی افزود: هیچ‌کدام از آثار من به قصد دخول در ادبیات نبوده است. من می‌توانم در امر فیلم‌سازی و عکاسی به عنوان یک حرفه پذیرفتنی باشم. من در این مدت از دوستان ادبیات کارت دریافت کرده‌ام که بعد از ۳۰ سال عکاسی، هنوز از آن‌ها کارتی نگرفته‌ام.

وی با اشاره به علاقه‌اش به ادبیات و شعر گفت: پیش از کار فیلم‌سازی من به ادبیات و شعر علاقه‌مند بودم که این را باید مدیون پدرم بدانم. ما در خانه‌یمان کتاب شعر نداشتیم. اما او دربارهٔ هر چیزی شعر می‌خواند. من شعر نیما را برای اولین بار از زبان پدرم شنیدم که فکر نمی‌کردم او نیما را بشناسد. مجموعه کارهای که انجام داده‌ام دخالت در کارهای شما نبوده و علاقهٔ شخصی من بوده است.

او به نگارش کتاب «آتش» اشاره و عنوان کرد: کتاب شمس اولین کتابی بود که به آن مراجعه کردم و در اوایل انقلاب که کار فیلم‌سازی متوقف شده بود آن را می‌خواندم. وقتی کارم بر شعر‌های سعدی و حافظ را به ناشر پیشنهاد دادم، رفتم سراغ مولانا و دیدم از دورهٔ ۱۰ جلدی امیرکبیر، همین کاری را که برای دو کتاب پیش انجام داده‌ام، برای دو کتاب از این ۱۰ جلد انجام داده‌ام. این کار را برای خودم انجام داده بودم. شمس خواندن کار سختی است. مانند جنگلی است که این‌قدر درخت دارد که درخت‌هایش معلوم نیست. درضمن اول باید قابلیت انتخاب داشته باشید تا بتوانید آن را به پایان برسانید. باید با انتقاد بخوانید و بگویید این غزل، غزل من نیست. هرس کردن این کار ضروری است. وقتی حافظ یا سعدی می‌خوانید جز تحسین کاری نمی‌توانید، بکنید. اما‌گاه در دیوان شمس به غزلی برمی‌خوردید، که نمی‌توانید ادامه بدهید. مانند غزل‌های ترکی و عربی او.

کیارستمی کتاب «آتش» را از دو کار قبلی خود متفاوت خواند و گفت: تفاوت این کار با دو کار قبلی‌ام این است از بیت‌های غزل انتخاب کرده‌ام. برای این کار باید طوری بیت‌ها را کنار هم بچینید که معلوم نباشد قسمتی از آن حذف شده است. امیدوارم شما هم وقتی کتاب را می‌خوانید فکر کنید که مولانا این غزل‌ها را دو بیتی یا سه بیتی گفته است. نگارش این کتاب هفت سال طول کشید و امیدوارم کسی به من بگوید این کار را خوبی انجام داده‌ام چون کاری سختی بود.

در پایان این نشست جلسه پرسش و پاسخی برگزار شد که در آن خرم‌شاهی این سوال را خطاب به کیارستمی طرح کرد که آیا پیش از شما کسی کارهای کلاسیک را به صورت شکستهٔ پله‌ای مانند شعرهای نو نوشته بود یا نه؟

کیارستمی در جواب این سوال، پاسخ داد: این را من نباید پاسخ بدهم شما باید بگویید. من نمی‌توانم بگویم این کار را برای اولین بار انجام داده‌ام.

سیمین بهبهانی در رابطهٔ این موضوع عنوان کرد: شکل نوشتن به تنهایی کاری نمی‌کند و من سابقهٔ این کار را نمی‌دانم.

در ادامه کیارستمی در پاسخ به بیان بهبهانی، عنوان کرد: من هم با شما موافقم که با کوتاه کردن نمی‌توانیم از کارهای کلاسیک کاری نو بیافرینیم. بلکه این پیشنهادی تازه است برای کسانی که شعر زیاد نمی‌خوانند.

وی افزود: این کار حتما غلط‌های دارد که در چاپ بعدی اگر منتشر شود، اصلاح می‌شود. حالا می‌خواهم آن را بخوانم و لذت ببرم. زیرا تاکنون کارگری آن را کرده‌ام. من این مصرع را به دیوار آشپزخانه‌ام زده بودم: «به عشق خواجگی از بندگی چه محرومیم». این مصرع و مصرع‌هایی مانند آن. این امکان را دارند که به صورت اس‌‌ام اس فرستاده‌شوند. اگر بخواهید عشقتان را ابراز کنید، نفرتتان را ابراز کنید و یا منت بکشید، مطالب زیادی برای اس‌ام اس کردن در این کتاب هست. من با اس‌ام اس آشنا نیستم وگرنه این کتاب را برایتان اس‌ام اس می‌کردم. اس‌ام اس زبان دوران ما است و ما نمی‌توانیم آن را نادیده بگیریم. اس‌ام ‌اس تکلیف شاعران را مشخص می‌کند که کوتاه بنویسند و با ایجاز با مخاطب ارتباط برقرار کنند.

او در ادامه اظهار کرد: زمانی آیدین آغداشلو که در این مراسم نیست و دوست داشتم که می‌بود، دربارهٔ من گفته بود ‌ «کیارستمی شعر‌شناس نیست اما شعردوست است.» بگذارید من شعرهای را که دوست دارم برای شما اس‌ام ‌اس کنم.

در این مراسم جمعی از اهالی ادب و هنر از جمله نویسندگان، نقاشان و چهره‌هایی چون محمود دولت آبادی، محمدعلی سپانلو،  بهاالدین خرمشاهی، سیمین بهبهانی، حافظ موسوی، اسدالله امرایی، فریده گلبو، پرییوش گنجی و... حضور داشتند.

عکسها از عرفان خوشخو

منبع : ایسنا

به روز شده در : جمعه 31 تير 1390 - 23:52