سینمای ما- پیام نیکفرد: باران کوثری بازیگر جوان ایرانی به عنوان یکی از اعضای هیئت داوران فستیوال سینماهای آسیا در شهر «وزول» در شرق فرانسه حضور یافت. رادیو فرانسه بدین مناسبت گفت وگویی با او انجام داد که به بهانه دیده شدن دو فیلم «بغض» ساخته رضا درمیشیان و «اسب حیوان نجیبی است» ساخته رضا کاهانی در حاشیه این فستیوال، درباره این فیلم هم حرف زد. متن این گفت وگو را اختصاصاً در "سینمای ما" بخوانید:
در آغاز از کیفیت ۹ فیلم برگزیده بخش مسابقه وزول بگویید که در میان آن‌ها نام «پذیرایی ساده» ساخته مانی حقیقی هم به چشم می‌خورد.
باران کوثری: کیفیت این ۹ فیلم چه از نظر من و چه بقیه داوران خیلی خیلی بالا بود، طوری که واقعاً تصمیم گیری برای ما سخت می‌شد. یعنی هر کدام از فیلمها چه از لحاظ کیفی و چه سوژه چیزهایی داشند که به راحتی نمی‌شد از آن‌ها گذشت و با اینکه تعداد فیلمها کم بود، این تصمیم گیری هیئت داوران را خیلی سخت می‌کرد. همان طور که در بیانیه هیئت داوران آمده است: خیلی برای ما باعث افتخار بود به عنوان چهار سینماگر آسیایی یک تصویر این چنینی از سینمای آسیا می‌دیدیم! ۹ فیلم درخشان، درخشان در سطح جهانی... به هر حال ما به همه فیلمها تبریک گفتیم در این بیانیه و از همه تقدیر کردیم. سوژه‌های فیلمها مسائل مشترکی داشتند که آدم را به این فکر وا می‌دارد که چقدر دردهای مشترک در این قاره وجود دارد. جنگ به عنوان مشکل آسیا در تاریخ در فیلمها بسیار به چشم می‌آید، برادر کشی و تنهایی آدم‌ها و دخالت سیاست و شرایط سیاسی اجتماعی در روابط عاشقانه خیلی در فیلمها دیده می‌شد که برای همه ما این سوژه‌ها ملموس و آشنایی بود.
* بر گردیم به خود شما و فیلم‌هایی که بازی کردید. در دو فیلمی که از شما دیدم، روابط اجتماعی در پیوند با مسائل سیاسی دیده می‌شود. در «بغض» که تا حدی بازی شما در «خون بازی» را یاد آوری می‌کرد، نقش یک دختر معتاد را به زیبایی بازی کردید؛ در «بغض» و «اسب حیوان نجیبی است» ساخته رضا کاهانی نقشهای متفاوتی دارید و فیلمها هم سوژه‌های کاملاً متفاوتی دارد؛ یکی فیلم شهری با بازی فوق العاده شما و نقشهای یکسان همه بازیگران با رویکرد انتقادی به مسائل بیکاری و فساد و روابط اجتماعی و دیگری فیلمی درباره مهاجرت از کشور و گرفتاریهای آن با رویکرد پلیسی غربی... بازی در ترکیه چه امکاناتی به شما داد که احتمالا بازی در ایران نمی‌داد؟ پیوندتان با فیلم چگونه بود؟
اول راجع به «اسب حیوان نجیبی است» بگویم که متاسفانه این فیلم اجازه اکران در خارج از کشور را ندارد و شما هم در یک جمع خصوصی آن را دیده‌اید! من خیلی متاسفم، چون این فیلم به نظرم یک کمدی سیاه اجتماعی است که می‌توانست تصویر تازه‌ای از سینمای ایران را نشان دهد و متوانایی نمایش در بسیاری از نقاط دنیا را داشت ولی خب اجازه نمایش ندارد. در رابطه با فیلم «بغض» بگویم که ما ابن اثر را در ترکیه و شهر استانبول فیلمبرداری کردیم و دلیل اصلی آن این بود که به دلیل سوژه اجازه ساخت به ما نمی‌دادند مگر اینکه زمان فیلم به قبل از انقلاب باز گردد. رضا درمیشیان کارگردان فیلم به نظرم با تیزهوشی طوری این سانسور را دور زد که به نفع فیلم شد و گفت: «اگر ببرم در کشور دیگه چی؟ به عنوان دو مهاجر!» و این شکلی جدا از آشفتگی و سر گردانی این دو جوان، بحث مهاجرت هم اضافه شد و حالا به نظر من اتفاق بهتری که افتاد این شد که دو جوان از ایران رفتند و باز هم آرام نمی‌گیرند و باز هم نمی‌دانند چه می‌خواهند!
به هر حال استانبول را برای فیلمبرداری به جای شهرهای آسیایی و اروپایی انتخاب کردیم، چرا که هم به ایران نزدیک‌تر است و هم اینکه آن‌ها عادت به حضور ایرانی‌ها در خیابان دارند و ما خیلی به چشم نمی‌آمدیم و این کار را برای فیلمبرداری ساده‌تر می‌کرد. ضمن اینکه چه از لحاظ جغرافیایی و چه طبیعی، استانبول شهر مناسبی برای فیلمبرداری است چون پر است از فضاهای جدید و در کنار این مسائل، فضای غربی را نشان نمی‌دهد و ما شاهد یک فضای شرقی هستیم که این دو جوان در آن باقی می‌مانند و جدای از آن نیستند، هرچند که باز هم در خانهٔ خود یعنی کشورشان قرار ندارند. ضمناً فیلمبرداری در خیابان‌های استانبول کار ساده‌ای نبود، اما به هر حال برای ما ساده‌تر از فیلمبرداری در یک کشور اروپایی بود.
* در پیوند با ایران چگونه بود، آیا دشوار بود یا خیر؟ بله سختی‌های خاص خودش را داشت، اما از طرف دیگر فضاهایی در استانبول به دلیل وجود آب در شهر، وجود کشتی در اختیار داشتیم که به هزار و یک دلیل در تهران نمی‌شد. در کنار این‌ها غربت این دو جوان هم در استانبول بیشتر به چشم می‌آمد تا در تهران ...
* رضا درمیشیان بغض را بر پایه یک ماجرای واقعی ساخته یا یک سناریوی از پیش نوشته شده؟ یک داستان مشخص واقعی نه، ولی این خبر را در روزنامه‌های ایران خیلی زیاد می‌خوانیم که یک دختر و پسر در ایران با یکدیگر فرار کرده و به سرقت از خانواده و عمو و پدرشان اقدام کرده‌اند و در واقع فیلمنامه روایت یک داستان واقعی و مشخص نیست، اما این اتفاقی است که خیلی زیاد در تهران می‌افتد و با توجه به شناخت درمیشان و دغدغه روز اجتماعی دارد، انگار وقوع تمام این حوادث منبعی برای ساخت فیلمنامه وی شده است.
* بازیگرنقش اول مرد این فیلم چهره‌ای است که زیاد آشنا نیست اما بازی بسیار باورپذیری دارد، می‌توانید در چند کلمه در رابطه با این شخصیت توضیح دهید؟ به این علت که ایشان بازی بسیار خوب و باور کردنی در این فیلم داشتند. بابک حمیدیان یکی از بهترین بازیگران سینما است که از تئاتر آمده و در تئاتر هم بازیگر بسیار خوبی است. جزو بازیگرانی است که شیوه‌های جدیدی را به مخاطب ارائه می‌کند که تا کنون دیده نشده و در فیلم «اسب حیوان نجیبی است» هم در یک صحنه به ایفای نقش پرداخت، اگر خاطرتان باشد. بازیهای متفاوت بسیاری دارد و جدا از این، پلزتنر خیلی خوبی برای من بود و خیلی با هم راحت بودیم. چون بازیگر تئاتر است و زمان زیادی را برای تمرین اختصاص می‌دهد. ما فیلمنامه «بغض» را ۶ ماه دورخوانی می‌کردیم و رضا درمیشیان بر اساس تمرینها و اتود‌های جدید ما فیلمنامه را بازنویسی می‌کرد. فکر می‌کنم بازی بابک در «بغض» از بهترین نقش آفرینی‌های چند سال اخیر سینمای ایران است و یکی از نقاط قوت فیلم.
* می‌رسم به یک سوال حساس تر خانم کوثری؛ شما چندی است که در ایران کار نمی‌کنید و ظاهراً براساس چیزهایی که ما در سایت‌های اینترنتی خواندیم با دشواری‌هایی روبرو بودید. الان این دشواری‌ها برطرف شده و علتش چه بوده است؟ اول بگویم که ترجیح می‌دهم راجع به این مسائل در ایران حرف بزنم، ولی به طور کلی برای اینکه سوالتان را جواب بدهم، بله؛ من در یک سال گذشته دشواری‌های زیادی داشتم و دلیلش را خودم هم نمی‌دانم، پیگیری هم کردم ولی هیچ مقامی راجع به مسئلهٔ ممنوع‌الکار بودن من – به گفتهٔ خودشان – جوابگو نبوده است. من هم از یک جایی به بعد ترجیح دادم پیگیری نکنم، چون به عنوان یک هنرمند اصلاً خوشم نمی آید درب اتاق‌هایی را بزنم که هیچ کس بازشان نمی‌کند. ترجیح می‌دهم منتظر بمانم، چون مطمئنم این روز‌ها می‌گذرد و در توان و قدرت آدم‌های سیاسی نیست که جلوی کار هنرمند را بگیرند. حتماً بعد از مدتی این محدودیت حل می‌شود. دشواری فقط برای من نیست و همه به نوعی به دلیل شرایط حساس فعلی ایران دارند با این دشواری‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند و تازه من دارم کمترین بها را می‌دهم. به نظرم آدم‌هایی در سینما دارند بهای خیلی بزرگ‌تر و گزاف‌تری از من می‌دهند.
* شما در عین حال که بازیگر سینما هستید، بازیگری تئاتر هم می کنید. آیا این جلوگیری از کار، شامل فعالیت تئاتری شما هم می‌شود یا نه؟ بله، یکی از نمایشهای من را ده روز بعد از اجرا از صحنه پایین آوردند.
* خیلی سپاسگزارم و امیدوارم همه مشکلات رفع شود؛ پیروز باشید.+ فایل صوتی گفت و گوی باران کوثری با رادیو فرانسه را در "سینمای ما" بشنوید و دانلود کنید
