یادداشت یکی از کاربران «سینمای ما» به بهانه فروش بالای «اخراجی‌ها 2» و استقبال از نمایش فیلم شهرام مکری در انجمن منتقدان؛ : مسئله این است: ده‌نمکی بودن یا مکری شدن

سینمای ما - حسین گودرزی: هميشه مي دانستيم چه كسي را نقد كنيم . اما هيچ گاه چگونگي اش را نه . بعد از جام جهاني 2006 مي دانستيم بايد از علي دايي دل گير باشيم . نقدش كنيم . همانطور كه بعد از باخت به عربستان اين را به خوبي مي دانستيم . اما همه سوار بر موج احساسات و جو با مشت و لگد و فحاشي فقط هر چه سر راهمان بود برداشتيم . شايد موقتا زورمان به علي دايي رسيد و به مسعود ده نمكي نرسد . اما با اين حال خوب نيست او را هم با موج احساسات نقد كنيم . قرار هم نيست او را نقد كنيم . قرار است مكري بودن و ده نمكي بودن را در دو كفه ترازو بگذاريم .
اولين فيلم بلند شهرام مكري يعني اشكان انگشتر متبرك و چند داستان ديگر شايد اميد به اكرانش چندان شبيه ساير فيلمهايي كه در حال حاضر در حال اكران هستند نباشد اما قطعا اميدش به ديده و پسنديده شدن از طرف هر دو قشر اهالي سينما و نيز عموم مردم ، بسيار بيشتر از اين چند فيلم است . شايد اين حرف را نمي توان تنها با حضور موفقش در جشنواره فجر با اين صراحت زد ، اما حالا كه مدت كوتاهي از زمان نمايشش در سالن نمايش خانه سينما مي گذرد با جسارت بيشتري مي توان به چنین ادعایی پرداخت . وقتي آن همه مشتاق در زير باران در حياط خانه سينما جمع شده بودند تا فيلم دوست داشتني يك آدم دوست داشتني از جنس خودشان را ببينند كه با خودشان قد كشيده ، با تمام سختي ها و موانع به اينجا رسيده و هيچ جا ، هيچ كسي دستش را نگرفته و سوار ماشين خودش نكرده تا موانع را سريعتر و راحت تر پشت سر بگذارد و اينقدر سالن پر مي شود كه خيلي ها با تكيه دادن به ديوار فيلم را ديدند و حتي جا براي نشستن خود مكري هم شايد پيدا نشده باشد ، بايد كمي اتفاقات اين چند هفته اخير را مرور كرد كه مهمترينش فروش بي سابقه ي اخراجي هاي 2 مسعود ده نمكي است .
ده نمكي ، چه بخواهيم و چه نخواهيم سوپر استار مردميست كه از سينما انتظار دارند به مثابه ي يك خدمت كار و نوكر با مرام ، هر چه مي خواهند برآورده كند . خستگي شان را در كند . بخنداند . كمي هم حس ناسيوناليستي شان را تحريك كند . اگرچه در خيلي از موارد اين كارها را هم نمي تواند بكند . اما به هر حال آستانه انتظارات مخاطبانشان به همين ها محدود مي شود . حتي چگونگي اش هم برايشان مهم نيست . اما كاش كساني مثل مكري ، ستاره هم نه ، حتي سياره ي مردم ما مي شدند . كاش راه براي مكري هم به همان اندازه كه براي سايرين هموار است ، هموار بود . البته نه به اين دليل كه مكري در سينما و در زندگيش به حق خود برسد كه صد البته بايد همينطور باشد و برسد . بلكه آن وقت مي توان به سليقه و نگاه مردممان فخر فروشي كرد كه ستاره هاشان ، نه سياره هاشان را درست انتخاب مي كنند .
مكري در خيلي مواقع همان كاري را مي كند كه ده نمكي در فيلمش انجام داد . حتي بيننده اش را سرگرم مي كند و گاهي هم مي خنداند . اما از راه درستش . از راهي كه از مكري انتظار داشتيم . چند داستان در هم تنيده كه با روايت دقيق مكري ، آنقدر بيننده را از انفعال رايجي كه در تماشاي فيلم هاي سينمايي اين روزهايمان گريبانش را گرفته در مي آورد كه او كه حتي تجربه ي ديدن اثري كه در آن بازيگر شناخته شده اي نباشد را ندارد ، شديدا درگير فيلمش مي شود و در آخر با احساس رضايتي كه كمتر تجربه آن را داشته از سالن خارج مي شود . حقيقتا مجموعه اخراجي هاي 1 و 2 ، بيننده را فقط سر جايش نگه مي دارد . آنهم نه همه نوع مخاطب . اما او را درگير نمي كند و به شكلي كاملا انفعالي او را بي اهميت قلمداد مي كند . اين معضل در اكثر آثار سينمايي مان وجود دارد و اينكه در اخراجي هاي 2 آن را مطرح مي كنيم ، دليل بر نيت تخريت و نقد غير منصفانه نيست . اخراجي هاي 2 كه حالا پرفروش ترين فيلم تاريخ سينماي ما است بايد پرچم دار و ميانگين نتايج مهمي از سينما و جامعه مان باشد و نسبت به بررسي آن كاملا دست به سينه باشد و حق هيچ اعتراضي ندارد .
بيننده در اشكان ..... به همان اندازه كه در اخراجي ها تجربه ي سرگرم شدن دارد سرگرم مي شود . بلكه بيشتر . به همان اندازه كه اخراجي ها پتانسيل خنداندن دارد ، اشكان .... هم دارد . اما واقعا آيا اين دو را مي شود با يك چشم نگاه كرد ؟ آيا كاري كه مكري مي كند با شرافت تر و منصفانه تر از كاري نيست كه ده نمكي مي كند كه با هر ابزار مخرب اما زود بازدهي كه وجود داشت به خود سينما و حافظه ي تاريخي كه از كشورمان داريم آسيب مي زند ؟ آيا اگر لقب پرفروش ترين فيلم سال بر پيكر هر دو فيلمش نبود و اجبارا نامش در سينما ماندگار نمي شد ( به لحاظ آماري ) ، باز هم پتانسيل ماندن به عنوان تاثيرگذاران تاريخ سينماي كشور را داشت و مي شد رگه هايي هم از تعهد به خود سينما در آن ديد ؟ آيا مي شود اداي دين اخراجي هاي 1 و 2 را به خود سينما با تعهدي كه اشكان .... به سينما دارد يكي دانست ؟ مگر مي شود به فيلمي كه حتي خلال سيب زميني خوردن دو شخصيت آدم كشش در ماشين هم براي سينما دوستان پر از خاطرات فراموش ناشدني پالپ فيكشن بود اينقدر بي تفاوت بود . يادمان نرود در جشنواره سينمايي خودمان هم اين جفا را بارها در حق مكري كرديم . در صورتي كه بيشترين حق را در اين سال به گردن سينمايمان داشت . چراكه فيلمي ساخت براي خود خود سينما .

نظرات