سینمای ما - سینمای ایران در آستانه معرفی فیلم تازهای برای حضور در مراسم جوایز اسکار است؛ حضوری که سالهاست به نتیجه نرسیده است. کار معرفی نماینده سینمای ایران به مراسم اسکار تا نهم مهر به پایان میرسد و این در حالی است که هنوز خبری در مورد نمایندههای نهایی و آثاری که از میان آنها گزینه نهایی انتخاب خواهد شد، منتشر نشده است.
به نظر میرسد سینمای ایران امسال روی فیلمهایی چون «طلا و مس» همایون اسعدیان، «پرسه در مه» بهرام توکلی، «بدرود بغداد» مهدی نادری و «شب واقعه» شهرام اسدی بیش از سایر آثار برای معرفی به اسکار حساب باز کرده تا شاید این بار شب برگزاری جوایز اسکار اهالی سینمای ایران نیز همانند کشورهایی که نمایندهای در این رقابت دارند، هیجان را تجربه کنند.
قواعد انتخاب
نحوه انتخاب فیلم ایرانی برای حضور در اسکار در طول سالیان گذشته با تحولاتی روبهرو بوده است. در حالی که براساس قواعد موجود در آکادمی اسکار انتخاب فیلمها در هر کشوری توسط یک سازمان و یا یک هیئت داوری متشکل از هنرمندان و اهالی صنعت سینما، انجام میشود که فهرست اعضای این کمیته انتخاب باید تا تاریخ 13 آگوست (12 مردادماه) به آکادمی معرفی شده باشد در ایران بخش دولتی همواره یکی از ارکان تأثیرگذار در انتخاب بوده است و در سالهای اخیر نمایندگانی از خانه سینما و بنیاد سینمایی به صورت مشترک مسئولیت معرفی فیلمها را برعهده گرفتهاند.
سال گذشته خانه سینما طرحی را برای رسیدن به شکل تازهای از انتخاب نماینده ایران در اسکار به معاونت سینمایی ارائه کرده بود؛ این طرح نه سال گذشته به تصویب رسید نه امسال فرصت اجرایی شدن به دست آورد به گونهای که خانه سینما در بیانیهای اعلام کرد اجرای آن منتفی است. براساس این طرح تشکیل جلساتی با ترکیب 7 نفره به مسئولیت مدیریت جشنواره و مجامع سینمایی وزارت ارشاد پیشبینی شده است که دو نفر از سازمانهای عرضه بینالمللی که یکی میتواند فارابی باشد و دیگری حوزه هنری و... چهار نفر نماینده خانه سینما، یک نفر صاحبنظر سینمایی در عرصه بینالمللی به انتخاب معاونت سینمایی در این جلسات حضور دارند. در این طرح پیشنهاد شده است، در جلسه اول هر کدام از نمایندگان 10 فیلم را معرفی کنند و به یک مخرج مشترک که رسیدند، به مدت یک هفته، همگی فیلمها را با هم میبینند و سپس جلسهای برگزار شود تا فیلم به اسکار معرفی شود.
اما با وجود این امسال هم تصور میشود به سبک سالهای گذشته نماینده سینمای ایران در اسکار انتخاب شود.
آقامحمدیان: محتوای فیلمهای ایرانی حرف اول را در دنیا میزند
مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی معتقد است اتکا به وجهه محتوایی فیلمهای ایرانی به دلیل تازگی آن میتواند حامی سینمای ایران در جشنوارههای جهانی و مراسم اسکار باشد.
شفیع آقامحمدیان در گفتوگو با خبرآنلاین درباره معرفی نماینده سینمای ایران به هشتاد و سومین دوره مراسم اسکار اظهار داشت: «یک بخش از تولیدات سینمای ایران متعلق به مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی است که بخش عمدهای از این تولیدات نیز به کارگردانان فیلم اول اختصاص دارد. معمولاً کارهای قابل اعتنایی در این مرکز تهیه میشود و اغلب این آثار قابلیت شرکت در جشنوارههای بزرگ دنیا را دارد.»
او با اشاره به حضور تولیدات مرکز در بازار فیلم شصت و سومین جشنواره فیلم کن گفت: «در آخرین دوره جشنواره فیلم کن فیلمهای «بدرود بغداد»، «پرسه در مه» و «آناهیتا» به نمایش درآمدند و مورد توجه قرار گرفتند، اما آنچه حضور فیلمهای ما را در جشنوارههای جهانی و مراسم اسکار دشوار میکند نگاه سیاسی موجود در این رقابتها است.»
او ادامه داد: «البته هیچیک از جشنوارهها بدون نگاه و رویکرد سیاسی نیستند، اما این نگاه در برخی از جشنوارهها به عناد و دشمنی نیز میرسد و حتی در برخورد اول با آثار ایرانی واکنشهای منفی را میبینیم.»
مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی با اشاره به تاریخچه حضور سینمای ایران در جشنوارههای مهم و جوایز اسکار گفت: «حضور سینمای ایران در جشنوارههای جهانی و مراسم اسکار ثابت کرده همواره فیلمهای سالم و قابل تامل ایرانی میتوانند حضور مهمی در این رقابتها داشته باشند. از این منظر «بدرود بغداد» میتواند فرصت خوبی برای عرضه سینمای ایران در مراسم اسکار به وجود آورد.»
او در مقایسه حضور «بچههای آسمان» در کن و شرکت سایر تولیدات سینمای ایران در این رقابت گفت: «دنیای غرب و فیلمهایش به دنبال ایدههای نویی هستند که این ایدههای نو مقولهای کمیاب در فیلمهای غربی هستند. به عنوان مثال در آخرین دوره جشنواره فیلم کن آثاری تولید شده با هزینهها و تکنیک بالا را مشاهده کردیم، اما اغلب اینها فاقد ایدهها و محتوای تازه و متفاوت بودند.»
آقامحمدیان همین مسئله را نکته متفاوت سینمای ایران با آثار دیگر کشورها دانست و گفت: «ایده، فکر و محتوای فیلمهای ایرانی حرف اول را در جهان میزند. اگر این فیلمها ساختار خوبی هم داشتند باشند میتوانند در جشنوارههای جهانی و البته مراسم اسکار حرفهای زیادی برای گفتن داشته باشند.»
او در پایان سخنانش تاکید کرد: «اگر دشمنیها با سینمای ایران کمتر شود امسال میتوانیم شاهد اتفاقهای خوبی برای سینمای کشورمان در جوایز اسکار باشیم.»
داودی: امکان حضور در اسکار را قدر بدانیم
عضو سابق کمیته معرفی فیلم ایرانی به مراسم اسکار معتقد است نباید امکان معرفی فیلم به این مراسم جهانی را از دست دهیم.
محمد داودی که به مدت دو سال تجربه حضور در کمیته معرفی نماینده سینمای ایران به اسکار را داشته در گفتوگو با خبرآنلاین درباره این مسئله گفت: «قطعاً هر جشن و مراسم و جشنوارهای سیاستها و آییننامههای نوشته و نانوشته خود را دارد و مراسم اسکار هم از این قاعده مستثنا نیست. همین مسئله در موفقیت فیلم ایرانی معرفی شده به اسکار تاثیر میگذارد.»
او ادامه داد: «رقابت بسیار شدیدی میان فیلمهایی که در بخش غیرانگلیسی زبان اسکار شرکت میکنند وجود دارد؛ به گونهای که میتوان گفت رقابت در این بخش حتی سنگینتر از فیلمهای انگلیسی است.»
او در مورد ویژگیهای مورد نیاز برای فیلمی که به اسکار معرفی میشود، گفت: «وجود یک پخشکننده خارجی جزو الزاماتی است که هیچگاه نباید اهمیت آن را نادیده بگیریم. متاسفانه اغلب فیلمهای ایرانی که به اسکار معرفی میشوند در آمریکا اکران عمومی نشدهاند و همین مسئله فرصتی را از آنها میگیرد.»
او اظهار داشت: «در بهترین شرایط اگر فیلمی شرکت پخشکننده خوبی در سطح بینالمللی داشته باشد میتواند از امکان عرضه نسخه دیویدی فیلم و ارائه آن به تکتک اعضای آکادمی استفاده کند که در این شرایط هم باز فیلم آنطور که شایسته است دیده نمیشود زیرا اینها فیلمهای سینمایی هستند که باید روی پرده سینما دیده شوند.»
داودی معرفی نمایندهای از سینمای ایران به مراسم اسکار را امری ضروری و مهم دانست و گفت: «این فرصتی است که به دست آوردهایم و نباید آن را از دست دهیم، اگر یکسال ما در معرفی نمایندهمان به این مراسم سستی نشان دهیم، دیگر از آن سو سینمای ایران جدی گرفته نمیشود.»
او ادامه داد: «اما اهمیت حضور سینمای ایران در مراسم اسکار و یا جشنوارههای مهم هیچگاه تا حدی نیست که فیلمهایمان را باب طبع آنان بسازیم. در این شرایط از یک سو باید برای جشنوارههای اروپایی فیلمهای تجربی بسازیم و برای اسکار فیلمهایی عظیم که اینها و این شکل کار با روحیه موجود در سینمای ما همخوان نیست.»
داودی در مورد نحوه معرفی نماینده سینمای ایران به اسکار گفت: «این انتخاب حاصل نگاه و سلیقه گروهی از سینماگران ما است. جایگاه فارابی در این میان بیشتر به عنوان پشتیبان فیلم معرفی شده است و کمیته گزینش شده در مورد اثر مورد نظر قضاوت و تصمیمگیری میکنند.»
او گفت: «البته باید این را هم بپذیریم که این انتخاب براساس سلیقه کمیته گزینش شده صورت میگیرد و آنان براساس نظر و نگاه خود آثار را بررسی و فیلم منتخب را معرفی میکنند.»
سال شمسی
|
سال میلادی
|
دروه برگزاری
|
نماینده ایران
|
برگزیده اسکار غیرانگلیسی زبان
|
1356
|
1977
|
50
|
دایره مینا
|
مادام رازا (فراسنه)
|
1357
|
1978
|
51
|
باد صبا
|
دستمالت را دربیار (فرانسه)
|
1373
|
1994
|
67
|
زیر درختان زیتون
|
سوخته از آفتاب (روسیه)
|
1374
|
1995
|
68
|
بادکنک سفید
|
خط آنتونیا (هلند)
|
1375
|
1996
|
69
|
-----
|
کولیا (جمهوری چک)
|
1376
|
1997
|
70
|
گبه
|
کاراکتر (هلند)
|
1377
|
1998
|
71
|
بچههای آسمان
|
زندگی زیباست (ایتالیا)
|
1378
|
1999
|
72
|
رنگ خدا
|
همه چیز درباره مادرم (اسپانیا)
|
1379
|
2000
|
73
|
زمانی برای مستی اسبها
|
ببر غران و اژدهای پنهان (تایوان)
|
1380
|
2001
|
74
|
باران
|
سرزمین هیچکس (بوسنی و هرزگوین)
|
1381
|
2002
|
75
|
من ترانه 15 سال دارم
|
هیچجا در آفریقا (آلمان)
|
1382
|
2003
|
76
|
نفس عمیق
|
تهاجم بربرها (کانادا)
|
1383
|
2004
|
77
|
لاکپشتها هم پرواز میکنند
|
دریای درون (اسپانیا)
|
1384
|
2005
|
78
|
خیلی دور خیلی نزدیک
|
تسوتسی (آفریقای جنوبی)
|
1385
|
2006
|
79
|
کافه ترانزیت
|
زندگی دیگران (آلمان)
|
1386
|
2007
|
80
|
میم مثل مادر
|
شیادان (اتریش)
|
1387
|
2008
|
81
|
آواز گنجشکها
|
عزیمت (ژاپن)
|
1388
|
2009
|
82
|
درباره الی
|
راز درون چشمان تو (آرژانتین)
|