گفت وگو با سید جمال ساداتيان تهیه کننده «به رنگ ارغوان»
اصلاً فکر نمي‌کردم «به رنگ ارغوان» با چنين حاشيه‌هايي روبه‌رو شود

سینمای ما - بينا موسوي: سيدجمال ساداتيان تهيه کننده سينماي ايران تاکنون توليد فيلم هايي چون «دايره زنگي»، «چهارشنبه سوري»، «به رنگ ارغوان»، «شبانه روز»، «هفت دقيقه تا پاييز» و... را برعهده داشته است. يکي از کارهاي شاخص وي در کارنامه کاري اش تهيه فيلم «به رنگ ارغوان» ابراهيم حاتمي کيا است که به دليل مشکلات مميزي حدود پنج سال توقيف بود. وي پس از اين همکاري با حاتمي کيا کارگردان حرفه يي سينماي ايران، با فيلمسازان جوان و بااستعدادي چون اصغر فرهادي، پريسا بخت آور، اميد بنکدار، کيوان عليمحمدي و عليرضا اميني نيز همکاري کرده است. وي با وجود چندين کار در حوزه تهيه کنندگي، توانسته در اين حوزه به جايگاه خاصي برسد. فيلم هاي چهارشنبه سوري و دايره زنگي تقريباً از آثار پرفروش سينماي ايران هستند که با استقبال خوبي در گيشه روبه رو شدند. جديد ترين همکاري وي با عليرضا اميني براي ساخت فيلم «هفت دقيقه تا پاييز» است که اين کار نيز در زمان توليد به خاطر حضور هديه تهراني بازيگر چهره سينماي ايران پس از چند سال دوري از اين حرفه با حاشيه هاي زيادي روبه رو بود. او امسال با دو فيلم «به رنگ ارغوان» و «هفت دقيقه تا پاييز» در بخش مسابقه سينماي ايران بيست و هشتمين جشنواره فيلم فجر حضور دارد. اين دو فيلم با توجه به حاشيه هايي که دارند از آثار قابل توجه اين دوره از جشنواره هستند که پيش بيني مي شود فيلم حاتمي کيا يکي از پديده هاي اين رويداد باشد که با نظر مختلف منتقدان روبه رو خواهد شد. اين فيلم به واسطه کارگرداني و نويسندگي حاتمي کيا که يکي از کارگردانان بنام سينماي ايران و به خصوص سينماي جنگ است ويژگي هاي منحصر به فرد خود را دارد. همچنين بحث توقيف و رفع مشکلات آن در دولت دهم با توجه به رويکردي که مسوولان وزارت ارشاد اين دوره دنبال مي کنند مي تواند توجه بسياري را به خود جلب کند. البته حضور اين فيلم فقط به جشنواره فجر منتهي نمي شود بلکه علاقه مندان به سينماي حاتمي کيا مي توانند پس از پنج سال در اکران نوروزي شاهد اثري متفاوت از وي بر پرده سينما باشند. بحث تهيه کنندگي اين دو اثر با دو رويکرد کاملاً متفاوت مي تواند با مباحث مختلفي روبه رو باشد. از اين رو حضور سيدجمال ساداتيان به عنوان تهيه کننده حرفه يي در توليد اين آثار نقش تعيين کننده يي داشته است.

-با توجه به اينکه فيلم «به رنگ ارغوان» پنج سال با مشکلاتي به لحاظ اکران روبه رو بود، آيا در پروسه گرفتن پروانه ساخت نيز شما با مشکلاتي روبه رو شديد؟
خوشبختانه در زمان گرفتن مجوز ساخت ما مشکل خاصي نداشتيم و در زمان کوتاهي پروانه صادر شد و کارهاي اداري مربوط به اين فيلم نيز پروسه عادي را طي کرد و با توجه به اين موضوع بعيد مي دانستيم در زمان نمايش فيلم با اين موضوعات روبه رو شويم.

-به نظر مي رسد با توجه به بحث هايي که در زمان توليد فيلم مطرح شد شما با پيش توليد و توليد نسبتاً سختي روبه رو بوديد.
لوکيشن هايي که براي فيلمبرداري مدنظر آقاي حاتمي کيا بود، خيلي به سختي پيدا شد. ما تقريباً سراسر شمال کشور را براي انتخاب فضاي مناسب جست وجو کرديم تا پس از مدتي به روستاي سنگ ده که بعد از فيروزکوه قرار داشت، رسيديم. اين روستا حدود 15 کيلومتر از جاده اصلي دور بود و در داخل جنگل قرار داشت.

البته لوکيشن ها باز هم با توجه به نگاه کارگردان زياد مناسب شرايط توليد نبود به همين دليل ساخت و سازهايي در اين ارتباط انجام داديم. امکانات اين منطقه نيز براي توليد يک فيلم مساعد نبود در نتيجه گروه با سختي هاي زيادي روبه رو شد. جهاد سازندگي تشکيلات متروکه يي در اين روستا داشت که براي تهيه فيلم با ما همکاري کردند.

فصل فيلمنامه زمستان بود به همين دليل ما در ماه هاي دي و بهمن سال 82 فيلمبرداري را انجام داديم. همان طور که مي دانيد منطقه فيروزکوه در فصل تابستان نيز هواي سردي دارد و با توجه به ماه هايي که ما فيلمبرداري انجام مي داديم شب ها هوا 18 درجه زير صفر بود به همين خاطر گروه با شرايط سختي کار ساخت را دنبال مي کرد. يکي از دلايلي که من در شرايط فعلي از نمايش فيلم خوشحالم همين ديده شدن کار گروه است. به هر حال آنها با شرايط سختي روبه رو بودند و نمايش آن مي تواند اين خستگي را بعد از چند سال از آنها دور کند.

-چطور به اين ترکيب بازيگري در اين فيلم رسيديد؟

مسوول انتخاب بازيگر و بازيگردان اين کار حبيب رضايي است. ايشان همکاري زيادي در اين ارتباط با ما داشتند. حميد فرخ نژاد که انتخاب اوليه ما بود. خزر معصومي نيز با اين فيلم به سينما معرفي شد. درباره انتخاب ديگر بازيگران نيز رضايي و حاتمي کيا نقش مهمي داشتند.

-آيا در زمان ساخت فکر مي کرديد اين فيلم در زمان نمايش با مشکلاتي روبه رو شود؟

من اصلاً فکر نمي کردم «به رنگ ارغوان» با چنين حاشيه هايي روبه رو شود و پنج سال جلوي اکران آن به دلايلي گرفته شود. به هر حال من با کارنامه کاري حاتمي کيا از نزديک آشنا بودم و مي دانستم قطعاً با فيلمنامه يي روبه رو هستيم که بسيار متفاوت است و مي توان با توجه به تجربه کاري ايشان فيلم شاخصي در سينماي ايران توليد کرد. من شايد قبل از اين فيلم همکاري با وي نداشتم اما با جنس نگاه او آشنا بودم. اين فيلم با توجه به حمايت هاي مسوولان که در پروسه پروانه ساخت و حتي توليد با آن روبه رو بوديم کاملاً بعيد به نظر مي رسيد که با مشکلات اينچنيني روبه رو شود. توليد اين پروژه سينمايي حدود سه ماه طول کشيد و مراحل پيش توليد سنگيني داشت. ما براي ساخت از عوامل حرفه يي سينما استفاده کرديم و همه چيز روال طبيعي خود را سپري مي کرد. مراحل فني «به رنگ ارغوان» حدود 10 ماه طول کشيد. مونتاژ طولاني داشت و حتي در زمان ساخت موسيقي که ما با فردين خلعتبري قرارداد داشتيم آقاي حاتمي کيا هفت ماه با وسواس بسياري اتودهاي وي را قبول کردند. ما فيلمبرداري را آخر سال 82 به پايان رسانديم اما عملاً تا زمان جشنواره بيست و سوم فجر درگير مراحل فني بوديم. بعد از پر کردن فرم جشنواره فجر سال 83 ما فيلم را براي گرفتن پروانه نمايش به شوراي بازبيني ارائه کرديم و حتي در همان زمان «به رنگ ارغوان» توسط هيات انتخاب جشنواره براي بخش مسابقه سينماي ايران و بخش آسيا پذيرفته شده بود ولي جلوي نمايش در آن رويداد گرفته شد. من ابتدا فکر مي کردم شايد اين مشکلات نظارتي در همان سال بوده و ممکن است ما بتوانيم براي سال بعد مساله توقيف فيلم را حل کنيم که اين موضوع پنج سال طول کشيد و من در تمام اين مدت همچنان در حال رايزني بودم.

-آيا در دولت نهم نيز پرونده توقيف فيلم را پيگيري مي کرديد؟

با توجه به رايزني هايي که انجام داده بوديم متوجه شديم، برطرف شدن مشکلات اين فيلم در دستور کار وزير ارشاد دولت نهم قرار ندارد و معلوم نيست که بتوانيم در اين دوره فيلم را از توقيف خارج کنيم. البته نمايش ندادن اين فيلم با توجه به رويکردي که مسوولان در آن دوران دنبال مي کردند حق آنان بود. ما نيز به عنوان عوامل کار حق خود مي دانستيم که براي برطرف شدن مشکلات اين موضوع را پيگيري کنيم. البته من هميشه سعي کرده ام بحث مربوط به فيلم «به رنگ ارغوان» را در چارچوب قانون پيگيري کنم. البته حدس مي زدم يک روز مشکلات اين فيلم برطرف شود.

-به هر حال سرمايه شما به عنوان تهيه کننده مدت پنج سال راکد مانده بود.

من شخصاً به سرمايه و هزينه هاي اين فيلم زياد فکر نمي کردم. بيشتر براي من ديده شدن اين اثر روي پرده سينما توسط مخاطبان و منتقدان مهم بود و هميشه به همين دليل پرونده رفع مشکل توقيف آن را پيگيري کردم. با توجه به شرايطي که هم اکنون براي «به رنگ ارغوان» به وجود آمده است بسيار خوشحال هستم و خدا را شاکرم.

-با توجه به رويکردي که مسوولان فرهنگي دولت دهم براي رفع مشکلات فيلم هاي توقيفي دنبال مي کنند، چقدر خوشبين هستيد اين روند ادامه پيدا کند؟

شرايط فعلي اميدوار کننده است. مسوولان سينمايي اين دوره با سعه صدر بيشتري مسائل مربوط به فيلم ها را دنبال مي کنند. براي اينکه در حوزه هنر و ادبيات آثار شاخصي به وجود آيد بايد محدوديت ها کمتر شود تا ما شاهد اينچنين کارهايي باشيم و به همين خاطر بايد از حضور هنرمندان حرفه يي و برجسته استفاده کنيم. طي چهار سال گذشته ما با خودسانسوري ناخواسته يي روبه رو بوديم به همين دليل در اين حوزه ها آثار قابل توجه کمتري توليد شدند. اما هم اکنون فضا براي توليد اين آثار مناسب است. البته نبايد هنرمندان نيز از اين شرايط سوءاستفاده کنند و دست به توليد آثار شعاري و سخيف بزنند بلکه اين آرامش به وجودآمده مي تواند تاثير بسزايي در روند رشد و تعالي سينماي ايران داشته باشد.

-جدا از حاشيه هاي «به رنگ ارغوان» فکر مي کنيد به لحاظ مضمون اين فيلم چقدر مي تواند با مخاطبان خود ارتباط برقرار کند؟

اين فيلم مانند ساير کارهاي حاتمي کيا از يک مضمون بسيار متفاوتي برخوردار است. همچنين به لحاظ ساختار نيز اثر قابل توجهي است. به هر حال واکنش مردم و منتقدان نيز براي ما اهميت زيادي دارد. من به عنوان يک تهيه کننده سعي کردم شرايط توليد مناسبي براي اين گروه فراهم کنم تا کارگردان بتواند در وضعيت ايده آلي تراوشات فکري خود را به تصوير بکشد و مطمئن هستم در کارنامه کاري ايشان جايگاه خاصي خواهد داشت.

-چطور تصميم گرفتيد بعد از جشنواره فيلم را اکران کنيد؟

به هرحال جشنواره فيلم فجر محدوديت هاي خود را دارد و قطعاً بخشي از مردم نمي توانند اين فيلم را در اين دوران ببينند. تصور ما اين است که مخاطبان اشتياق زيادي براي ديدن اين اثر دارند. به همين دليل تصميم گرفتيم بعد از جشنواره فجر در شرايط مناسبي آن را اکران عمومي کنيم.

-يکي ديگر از فيلم هايي که شما امسال در جشنواره فجر داريد، «هفت دقيقه تا پاييز» ساخته عليرضا اميني است.

پيش از اين قرار بود اين فيلم با تهيه کننده و عوامل ديگري ساخته شود. اميني فقط از عنوان قبلي اين فيلم استفاده کرده است و خط داستان فعلي کاملاً با آن کار تفاوت دارد. «هفت دقيقه تا پاييز» درونمايه اجتماعي دارد و کار متفاوتي در کارنامه عليرضا اميني است. يکي از حاشيه هاي اين فيلم حضور هديه تهراني پس از چند سال دوري از حوزه بازيگري است. بر اساس شخصيت پردازي اين فيلم ما بايد از حضور بازيگران حرفه يي سينما استفاده مي کرديم که توانايي هاي خاص خود را دارند. در همين ارتباط با وي صحبت کرديم که در ابتدا فيلمنامه باعث جذب خانم تهراني به اين پروژه شد. به هر حال با توجه به نقش هاي کليدي داستان بازيگران انتخاب شدند. حضور بازيگران در فيلمنامه اين فيلم تاثير بسزايي دارد. با توجه به حساسيت هاي کارگردان سناريو تا پايان فيلمبرداري در حال تغيير بود و حتي بازيگران در سازماندهي آن تاثير زيادي داشتند.

-فيلم هاي عليرضا اميني هميشه با قشر خاصي از مخاطبان ارتباط برقرار مي کند، درباره اين فيلم چه پيش بيني داريد؟

اين فيلم به لحاظ ساختار و مضمون کار متفاوتي در کارنامه اميني است و مطمئن هستم به واسطه حضور بازيگران شاخص سينما با مخاطبان ارتباط خوبي برقرار کند. البته واکنش مردم و منتقدان در جشنواره فيلم فجر نيز اهميت زيادي براي ما دارد به همين دليل بعد از نمايش «هفت دقيقه تا پاييز» براي اکران عمومي آن برنامه ريزي مي کنيم.

-فيلم «شبانه روز» کيوان عليمحمدي و اميد بنکدار هم که شما تهيه کنندگي آن را برعهده داريد، به تازگي پس از يک سال پروانه نمايش گرفته است. با توجه به رفع مشکلات نمايش اين فيلم ها چه پيش بيني از وضع موجود سينماي ايران داريد؟

فضايي که مسوولان فرهنگي دولت دهم در سينماي ايران به وجود آورده اند بارقه هاي اميدي در فيلمسازان ايجاد کرده است. اين نگاه و عملکرد در همين مدت کوتاه فضاي سينماي ايران را تلطيف کرده است و اميدوارم با ادامه وضع و شرايط موجود ما شاهد توليد آثاري در جهت رشد و تعالي سينما باشيم.

منبع : اعتماد

به روز شده در : دوشنبه 5 بهمن 1388 - 9:12